“Thợ đào” Nguyễn Thành Sơn (áo đen) đang ghép hoa. Ảnh: Quang Vinh

Anh Nguyễn Thành Sơn mới tầm 30 tuổi nhưng đã sống cả chục năm tại Cộng hòa Séc. Nghề chính của anh là đầu bếp và anh là bếp trưởng ở quán phở Hải Anh nằm ở trung tâm thủ đô Praha. 

Tuy nhiên, điều khiến các phóng viên TTXVN chú ý đến anh không phải là món phở Hà Nội thơm tho mà là tình yêu mãnh liệt với hoa đào nước Việt. Một chiều Đông đến thưởng thức món phở Hà Nội có tiếng ở quán phở Hải Anh, chúng tôi ngỡ ngàng khi thấy một cây đào Nhật Tân hoa bung nở, khoe sắc hồng phơn phớt. Chưa đến Tết Nguyên đán, ngoài trời tuyết rơi dày, cơn gió lạnh từ sông Vltava thổi hun hút. Nhưng trong quán thì không khí đã đậm đà sắc Xuân Hà Nội. Ông chủ quán Vương Quốc Viễn, vốn là sỹ quan Tăng thiết giáp, vội vàng giải thích: “Đào giả đấy. Kiếm đâu ra đào Hà Nội thật ở xứ này”. Rồi ông xăng xái dẫn chúng tôi vào thăm “vườn đào” mà đúng ra phải gọi là “xưởng đào”.

Đào Thế tại "vườn đào"  của anh Nguyễn Thành Sơn tại Séc.

Trong “vườn đào” ở phía sau quán phở có hàng chục cành đào đang “đua nở”. Cây to, cây nhỏ, hoa đơn, hoa kép, đỏ thắm, hồng tươi, hồng nhạt… đủ cả. Kiểu dáng cũng rất đa dạng. Tranh thủ lúc vắng khách, bỏ dao bỏ thớt, đầu bếp Sơn vớ ngay chiếc máy khoan nhỏ để đục lỗ vào thân cây ghép cành. Anh giải thích: “Hoa nhựa nhưng thân cây, cành cây là thật. Em lang thang vào rừng tìm những cành cây khô có dáng đẹp, giống với cây đào. Rồi em đến các nhà vườn xin lại những cành táo mà họ vửa tỉa khỏi cây. Vật liệu này dễ kiếm, chỉ cần tinh mắt để chọn thân cây, cành cây phù hợp”.

Nguyễn Thành Sơn đến với nghề “tạo mẫu đào” một cách tình cờ. Vốn khéo tay, lại hay mày mò nên Sơn được giao việc đảm nhận việc trang trí  quán phở sao cho bắt mắt và hợp với từng dịp lễ lớn. Chẳng hạn, dịp Giáng sinh thì khoác cho quán chiếc áo mang phong cách châu Âu. Còn vào ngày Tết cổ truyền của dân tộc thì tạo cho quán bầu không khí đặc thù Việt Nam. Để chuẩn bị đón Tết Bính Thân Sơn làm vài cành đào giả dựng trong quán. Rồi anh tung lên mạng để khoe với bạn bè. Không ngờ nhiều người khen đẹp, khen giống đào thật ở Việt Nam và họ đặt hàng với Sơn. Người nọ truyền tai người kia và thế là thành nghề tay trái. Anh chàng đầu bếp quả là có bàn tay khéo léo và khiếu thẩm mỹ tinh tế. 

Những cành cây, thân cây còng queo, xấu xí, những bông hoa nhựa vô hồn cứng đờ sau khi được ghép vào với nhau bỗng trở nên sinh động, lung linh như hoa mới nở trong vườn vào buổi sáng tinh sương. Sơn tâm sự: “Thấy mọi người thích thú và vì nể nang mà em làm thôi chứ em không tính kiếm tiền bằng công việc này. Chọn cành, chọn cây đã lắm công phu mà ghép hoa còn đòi hỏi sự tỉ mỉ hơn. Làm mấy đêm mới xong một cây, dồn hết tâm huyết vào đấy rồi lại chẳng giữ lại được cho mình. Cũng không nỡ lấy nhiều tiền vì mọi người cũng chỉ vì nhớ Tết mà mua đào giả về ngắm”.

Hơn 65.000 người Việt đang sinh sống ở Cộng hòa Séc. Trong số họ có những người đã xa quê 20, 30, thậm chí 40 mùa hoa đào. Không phải ai cũng có điều kiện về Việt Nam thường xuyên hay về đúng mấy ngày Tết. Nhưng trong tâm trí họ hoa đào Nhật Tân hay đào rừng Tây Bắc vẫn là hình ảnh được liên tưởng nhiều nhất mỗi khi nhắc đến Tết. Dịch vụ thời hiện đại có thể tạo cho họ cơ hội sắm một cái Tết thật đủ đầy như hồi ở Việt Nam – bánh chưng, xôi gấc, giò, chả, canh măng, miến… Cuốn lịch treo trường hay câu đối đỏ lại càng dễ sắm. Nhưng kiếm một cành đào thật rực rỡ cho căn phòng mang sắc Xuân quê nhà là điều không dễ dàng. Mua một cây đào nhựa ở các cửa hàng hoa là cách mà nhiều người Việt ở Séc đã làm. Giá khá cao. Nhưng điều khiến nhiều người chưa thật ưng ý là những cây đào đó khá vô hồn, không gợi nhớ nhiều về cây đào Việt trong lòng những người Việt xa quê. 

Những cây đào của anh đầu bếp trẻ Thành Sơn lại khác. Chúng được làm đơn chiếc, hoàn toàn thủ công và được người thợ - nghệ sỹ tạo từng thế cây, dáng cành, chăm chút từng bông từng nụ, dồn vào đó tất cả niềm đam mê của mình. Thực sự cánh phóng viên thường trú châu Âu chúng tôi đã vợi bớt đi nỗi nhớ hoa đào ở quê nhà khi được ngắm “vườn đào” giả mà không giả ở ngay trung tâm thủ đô Praha của Cộng hòa Séc.