Thượng nghị sĩ Mỹ John McCain (Ảnh: AFP)

Thượng nghị sĩ Mỹ John McCain qua đời hôm 25/8 ở tuổi 81 do căn bệnh ung thư não. Ông được ca ngợi là người có chính kiến và bảo vệ cho lập trường của mình, bất kể khi phục trong quân ngũ hay hoạt động trong lĩnh vực chính trị. Báo USA Today đã liệt kê những điều cho thấy phẩm chất ấy của ông.

Sẵn sàng đối đầu với đảng Cộng hòa

Tuy là một nghị sĩ của đảng Cộng hòa nhưng ông McCain luôn sẵn sàng đối đầu với chính đảng của mình về các vấn đề mà ông cho rằng chưa thỏa đáng. Ông từng đấu tranh với đảng Cộng hòa về các vấn đề như biến đổi khí hậu, nhập cư.

Năm 2002, ông cùng với nghị sĩ Dân chủ Russ Feingold đã đề xuất một dự luật về hoạt động tài chính trong các chiến dịch tranh cử. Tuy nhiên, Tòa án tối cao Mỹ đã hủy bỏ những phần quan trọng của dự luật.

Năm sau đó, ông cùng với cựu Thượng nghị sĩ Dân chủ Joe Lieberman đề xuất một dự luật về chống biến đổi khí hậu nhằm cắt giảm, giới hạn ô nhiễm không khí.

Ông McCain cũng nỗ lực hơn 1 thập niên để có thể đạt được sự đồng thuận lưỡng đảng về cải cách nhập cư, trong đó bao gồm siết an ninh biên giới cùng với việc cấp quyền công dân cho hàng triệu người nhập cư trái phép.

Dự luật được ông hỗ trợ soạn thảo vào năm 2013 đã được Thượng viện thông qua nhưng lại không được Hạ viện chấp nhận.

Bảo vệ ông Obama trong chiến dịch tranh cử 2008

Ông McCain bảo vệ ông Obama trong chiến dịch tranh cử năm 2008

Trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2008, ông McCain đã lên tiếng bảo vệ ứng viên tổng thống khi đó là ông Barack Obama sau khi một cử tri trong một cuộc vận động tranh cử nói rằng bà ấy không tin tưởng ông Obama vì ông ấy là "người Ả rập".

"Không, thưa bà. Ông ấy là một người đàn ông của gia đình, một người tử tế, một công dân của chúng ta. Tôi chỉ có bất đồng với ông ấy một số vấn đề cơ bản. Nhưng bản chất chiến dịch tranh cử vốn là vậy", ông McCain nói khi tỏ ra tôn trọng đối thủ ở đảng Dân chủ trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng.

Ông cũng nói thêm: "Tôi ngưỡng mộ Thượng nghị sĩ Obama và những thành tích của ông ấy và tôi sẽ tôn trọng ông ấy. Tôi muốn tất cả mọi người đều được tôn trọng và hãy chắc chắn rằng chúng ta cũng thế. Bởi vì đó là cách mà các vấn đề chính trị nên được vận dụng như vậy ở Mỹ".

Khi thất bại nặng nề trước ông Obama trong cuộc chạy đua tranh cử vào tháng 11/2008, ông McCain đã có bài phát biểu thừa nhận thất bại ấn tượng, thừa nhận ý nghĩa lịch sử từ chiến thắng của ông Obama, đặc biệt là ý nghĩa với người Mỹ gốc Phi.

"Đây là một cuộc bầu cử lịch sử, tôi nhận ra ý nghĩa đặc biệt của nó đối với người Mỹ gốc Phi và niềm tự hào của họ đêm nay. Tôi luôn tin rằng nước Mỹ tạo ra cơ hội cho tất cả mọi người", ông McCain nói.

Ông McCain thừa nhận thất bại trong cuộc chạy đua tranh cử với ông Obama00:09:58

Ông McCain thừa nhận thất bại trong cuộc chạy đua tranh cử với ông Obama

Đối đầu với Tổng thống Trump

Mặc dù cùng là người của đảng Cộng hòa, nhưng ông McCain đã tỏ những bất đồng quan điểm với Tổng thống Donald Trump, thậm chí ngay từ khi ông Trump tranh cử hồi mùa hè 2015.

Ông McCain đã rút lại ủng hộ đối với ông Trump vào tháng 10/2016, chỉ khoảng 1 tháng trước cuộc bầu cử tổng thống sau khi xuất hiện đoạn ghi âm được cho là ghi lại những lời lẽ không chuẩn mực của ông Trump về phụ nữ.

Ông McCain công khai chỉ trích ông Trump khi ông tranh cử cũng như khi đã trở thành tổng thống. Ông đặc biệt chỉ trích chính sách "Nước Mỹ trên hết" của Tổng thống Trump, và cũng phản đối những chính sách nhập cư hay biến đổi khí hậu của chính quyền ông Trump.

Phản đối thẩm vấn bằng cực hình

Ông McCain là một trong những tiếng nói gay gắt phản đối việc CIA từng dùng các biện pháp cực hình để thẩm vấn các nghi phạm khủng bố. Với vai trò Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ, ông McCain phản đối bổ nhiệm bà Gina Haspel làm giám đốc CIA vì bà không trả lời thỏa đáng các câu hỏi về vai trò của bà trong chương trình thẩm vấn bằng cực hình.

"Tôi tin người Mỹ có quyền và nghĩa vụ được biết điều gì đang diễn ra trên danh nghĩa của họ, liệu những việc làm đó có hay không phục vụ lợi ích của người Mỹ”, ông McCain nói.

Cứu vãn di sản của Obama

Hôm 28/7/2017, Thượng nghị sĩ McCain đã khiến nhiều người, đặc biệt là đảng Cộng hòa của ông, bất ngờ khi ông phủ quyết dự luật của đảng này nhằm xóa bỏ Chương trình chăm sóc y tế Obamacare, một di sản của cựu Tổng thống Barack Obama. Lá phiếu của ông McCain đã ngăn chặn nỗ lực của đảng Cộng hòa nhằm xóa bỏ Obamacare.

Trước khi bỏ lá phiếu quyết định này, ông đã có bài phát biểu trước Thượng viện để kêu gọi các thượng nghị sĩ "xốc lại" Thượng viện. Quyết định được đưa ra một tuần sau khi ông bị phát hiện một khối u não.