Ảnh chụp từ vệ tinh do CSIS công bố cho thấy việc Trung Quốc ráo riết bồi đắp biến một bãi đá ngầm ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam thành đảo nổi nhân tạo

Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) có trụ sở tại Thủ đô Washington của Mỹ cho biết, sẽ tổ chức Hội thảo Biển Đông thường niên lần thứ 6 vào ngày 12-7 tới. Hội thảo năm nay do Chương trình Sáng kiến minh bạch hàng hải châu Á của CSIS tổ chức dự kiến diễn ra trong một ngày và được chia làm 4 phiên thảo luận chính gồm: vấn đề pháp lý và các bước đi tiếp theo ở Biển Đông; tình hình Biển Đông trong năm 2016; quân sự hóa và xây dựng năng lực ở Biển Đông và vấn đề môi trường.

Các chuyên gia, học giả đến từ hàng chục nước và vùng lãnh thổ liên quan đến Biển Đông, trong đó có Giáo sư Erik Franckx, là Ủy viên tòa PCA, sẽ cùng thảo luận về những vấn đề tồn đọng từ lâu cũng như các diễn biến mới nổi thời gian gần đây tại một trong những tuyến hàng hải quan trọng nhất thế giới này, đồng thời đánh giá về những tác động địa chiến lược đối với khu vực. Đặc biệt, lần đầu tiên hội thảo của CSIS có một phiên thảo luận về những thiệt hại đối với môi trường và hệ sinh thái Biển Đông bắt nguồn từ những hoạt động tăng cường quân sự mới đây. 

Suốt 6 năm qua, khi tình hình Biển Đông trở lên căng thẳng bởi yêu sách “đường lưỡi bò” đòi chủ quyền với 80% vùng biển chiến lược trọng yếu này và đi kèm với đó là những hành động ngày càng hung hăng của Trung Quốc, CSIS đã tổ chức cuộc hội thảo thường niên chuyên về Biển Đông nhằm mở diễn đàn để giới chuyên gia, học giả của Mỹ cũng như các nước khu vực trao đổi về những diễn biến mới nhất và phân tích các lựa chọn chính sách tại vùng biển này.

Hội thảo thường niên cập nhật, phân tích, đánh giá diễn biến mới thời gian qua, đồng thời nêu chiều hướng, triển vọng tương lai cùng những ảnh hưởng, tác động tới an ninh khu vực.

Trong diễn đàn lần thứ 5 gần đây nhất vào tháng 7-2015, hội thảo đã tập trung vào 2 vấn đề “nóng” là việc Philippines kiện Trung Quốc ra PCA của Liên hợp quốc và việc Trung Quốc thời gian qua tiến hành xây dựng đảo nhân tạo trái phép ở Biển Đông. Nhiều chuyên gia, học giả đã cho rằng nếu tòa án có trụ sở tại The Hague (Hà Lan) thụ lý và ra phán quyết có lợi cho Philippines, đó sẽ là một sự khích lệ cho khả năng giải quyết tranh chấp trên Biển Đông bằng biện pháp pháp lý.

Hội thảo Biển Đông thường niên năm 2016 đang được dư luận đặc biệt quan tâm vì sự kiện này diễn ra đúng ngày PCA dự kiến ra phán quyết về vụ Philippines kiện các tuyên bố chủ quyền phi lý của Trung Quốc ở Biển Đông.

Trước đó, tại cuộc hội thảo với chủ đề “Phân xử Biển Đông: Dự đoán các bước đi và biện pháp đối phó tiếp theo” cũng do CSIS tổ chức ngày 20-6 vừa qua, các học giả đã đưa ra những phân tích và dự báo về phán quyết của PCA đối với vụ kiện của Philippines, trong đó phần lớn các chuyên gia CSIS đều nhận định kịch bản dễ xảy ra nhất là PCA sẽ bác bỏ “đường lưỡi bò” không có cơ sở pháp lý của Trung Quốc ở Biển Đông. 

Cách đây một năm, hội thảo thường niên của CSIS đã “nóng” với vụ kiện Trung Quốc của Philippines, năm nay sẽ càng “nóng” hơn và sức nóng này tạo ra áp lực rất lớn với tham vọng chủ quyền phi lý và phi pháp của Trung Quốc trên Biển Đông.