Diện mạo của xã nông thôn mới Thanh Tân, huyện Kiến Xương.

Qua 5 năm triển khai thực hiện, chương trình xây dựng nông thôn mới của tỉnh Thái Bình đã đạt được những kết quả quan trọng.

Huyện Hưng Hà đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn NTM. Dự kiến hết năm 2016 toàn tỉnh sẽ có thêm  29 xã đạt chuẩn nông thôn mới. Đời sống vật chất và tinh thần của người nông dân được nâng lên. Bình quân thu nhập đầu người đạt 26,1 triệu đồng/người; số hộ nghèo giảm nhanh từ 8,5% năm 2010 xuống còn 2,9% năm 2015.

Nông thôn mới làm diện mạo các vùng quê thay đổi.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Thái Bình cũng gặp không ít khó khăn trong xây dựng NTM, nhất là vấn đề nợ đọng. Tổng nợ đọng xây dựng cơ bản trong xây dựng nông thôn mới của tỉnh đến 31-1-2016 là hơn 486 tỷ đồng/261 xã. Trong đó, đã trừ nguồn kinh phí dự kiến từ đấu giá quyền sử dụng đất và các nguồn khác là trên 746 tỷ đồng. Nợ mua xi măng để hỗ trợ các xã xây dựng nông thôn mới đến 31-7- 2016 là gần 434 tỷ đồng.

Để khắc phục nợ đọng trong xây dựng NTM, tỉnh Thái Bình đã có quyết định chỉ đạo các xã phấn đấu về đích NTM: Nợ đọng xây dựng cơ bản đến tháng 8-2016 không quá 1 tỷ và khi đạt chuẩn NTM không phát sinh nợ. Đứng trước vấn đề này, nhiều địa phương đã chủ động tìm giải pháp huy động nguồn lực hoàn thành các tiêu chí NTM. Xã Thái Giang, huyện Thái Thụy là một ví dụ.

Xây dựng nông thôn mới tại xã Thái Giang.

Đến thời điểm này, xã Thái Giang, huyện Thái Thụy đã hoàn thành 15/19 tiêu chí NTM. Mục tiêu của Thái Giang là hoàn thành 4 tiêu chí cuối để về đích NTM vào cuối năm 2016 gồm: tiêu chí về giao thông, thủy lợi, cơ sở vật chất trường học và môi trường. Tuy nhiên, 4 tiêu chí này đòi hỏi nguồn vốn lớn, khoảng gần 20 tỷ đồng. Trong khi đó, xã phải thực hiện nghiêm quy định không để nợ sau xây dựng NTM. Thái Giang đã chủ động quy hoạch gần 90 lô đất, bán đấu giá tạo nguồn kinh phí. Cùng với đó, địa phương có chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp, thu hút các doanh nghiệp đầu tư trên địa bàn, tạo việc làm cho người lao động. Từ đó, thu nhập người dân tăng lên, tạo nguồn kinh phí đóng góp để xây dựng chính các công trình dân sinh như: đường giao thông, nhà văn hóa, trường học,….

Ông Nguyễn Văn Khương - Chủ tịch UBND xã Thái Giang (huyện Thái Thụy) cho biết: “ 4 tiêu chí này cần gần 20 tỷ đồng thì tỉnh và huyện hỗ trợ chúng tôi gần 10 tỷ, nhân dân đóng góp được hơn 1  tỷ và chúng tôi bán đấu giá đất được gần 20 tỷ nữa. Như vậy, nguồn vốn hoàn thành 4 tiêu chí này chúng tôi cơ bản đáp ứng được, không để nợ đọng,…..”.

Theo kế hoạch thì năm nay, huyện Thái Thụy có 7 xã đăng ký về đích NTM gồm: Thái Giang, Thái Hà, Thái Hưng, Thái Thượng, Thụy Trường, Thụy Quỳnh và Thụy Duyên. Huyện Thái Thụy chỉ đạo các địa phương tích cực xây dựng quy hoạch các vùng sản xuất sản phẩm hàng hóa chủ lực để phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người nông dân. Huy động nguồn lực từ sự đóng góp, ủng hộ của các doanh nghiệp và con em quê hương. Đồng thời quy hoạch sớm quỹ đất để đấu giá quyền sử dụng đất… Trên cơ sở dự tính công trình để bố trí nguồn vốn hợp lý. Đặc biệt, huyện Thái Thụy quán triệt rõ tinh thần: không chạy theo thành tích, địa phương nào đủ năng lực thì tạo điều kiện để về đích NTM, xã nào chưa bố trí được nguồn vốn thì để lại hoàn thành các tiêu chí NTM theo đúng khả năng của địa phương mình.

Ông Phan Đình Dực - Chủ tịch UBND huyện Thái Thụy cho biết: “ Năm nay, chúng tôi chỉ đạo các xã huy động nguồn vốn xây dựng NTM trên tinh thần dựa vào nội lực là chính, đến nay, các xã đã cố gắng phát huy nội lực và đạt được kết quả khả quan cho về đích và nhất là không để nợ đọng.”

Cũng khó khăn như nhiều địa phương khác nhưng xã Nam Trung (huyện Tiền Hải) thì lại có cách làm riêng để hoàn thành 4 tiêu chí còn lại về đích NTM vào cuối năm 2016. Với 4 tiêu chí khó là giao thông, cơ sở vật chất trường học, cơ sở vật chất văn hóa và môi trường đòi hỏi nguồn kinh phí hơn 12 tỷ đồng, xã Nam Trung đã họp bàn người dân từng thôn trên tinh thần đóng góp tự nguyện. Sự hỗ trợ xi măng của tỉnh, vốn của xã, người dân họp để thực hiện tiêu chí nào trước, tiêu chí nào sau trên tinh thần tiết kiệm nhất với phương châm “Dân biết – Dân làm – Dân kiểm tra”. Nhờ vậy, các công trình được hoàn thành với số vốn thực tế, không có sự lãng phí trong xây dựng các công trình. 4 tiêu chí cuối đến thời điểm này đã cơ bản hoàn thành.

Ông Vũ Quang Tùng - Phó Chủ tịch UBND xã Nam Trung (huyện Tiền Hải) chia sẻ: “Người dân tự bàn thống nhất và thực hiện, vốn thì chúng tôi bố trí sao cho hợp lý nhất nên công trình thực hiện tiết kiệm được nhiều,…”

Trong xây dựng NTM thì việc huy động được nguồn lực là rất quan trọng nhưng bố trí vốn làm sao cho hợp lý nhất là điều mà các địa phương cần phải tính đến để hoàn thành các tiêu chí NTM.

Nông thôn mới, cơ sở vật chất trường học được khang trang hơn.

Phấn đấu hoàn thành các tiêu chí trong xây dựng NTM phải hướng đến mục tiêu bền vững và phát huy hiệu quả các công trình đã có, tránh tình trạng nợ đọng, lãng phí và phát sinh nợ. Có như vậy, chương trình xây dựng NTM mới đem lại hiệu quả cao, phục vụ phát triển kinh tế -xã hội và nâng cao đời sống cho người nông dân ở các địa phương.