Hai khẩu đội tên lửa HQ-9 bố trí trên bờ biển đảo Phú Lâm được vệ tinh phát hiện vào tuần trước. Ảnh: Fox News

Theo Reuters, Dan Kritenbrink, cố vấn hàng đầu về châu Á của Tổng thống Barack Obama, hôm qua cho rằng nếu ông Tập mở rộng lời cam kết phi quân sự hoá ra toàn bộ Biển Đông thì đó sẽ là một điều tốt.

"Chúng tôi sẽ hối thúc những người bạn Trung Quốc của chúng tôi và các nước khác trong khu vực kiềm chế những bước đi làm gia tăng căng thẳng", ông nói tại một hội thảo ở Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế. 

Kritenbrink cũng tái khẳng định Trung Quốc cần tôn trọng phát quyết của toà quốc tế, dự kiến được đưa ra cuối năm nay, về tranh chấp với Philippines ở Biển Đông. "Khi phán quyết đó được đưa ra, nó sẽ mang tính ràng buộc với cả hai bên", ông nói. "Đó sẽ là thời khắc quan trọng mà tất cả chúng ta trong khu vực cần tập trung quan tâm". 

Chủ tịch Trung Quốc, trong chuyến thăm cấp nhà nước tới Mỹ hồi tháng 9 năm ngoái, cam kết không quân sự hoá quần đảo Trường Sa, nhưng các quan chức Mỹ sau đó cho biết họ thấy ý đồ quân sự trong việc Trung Quốc xây đường băng, lập radar tại đây. Trung Quốc gần đây triển khai phi pháp tên lửa đất đối không và chiến đấu cơ tới đảo Phú Lâm, thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.

Ông Lê Hải Bình, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam, tuần này cũng cho rằng diễn biến gần đây ở hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa cho thấy nguyên trạng khu vực đang bị phá vỡ và đặc biệt đáng lo ngại hơn là tình trạng quân sự hoá ở Biển Đông. Người phát ngôn nói thêm rằng hoà bình, an ninh Biển Đông đang bị đe doạ. 

Ông Lê Hải Bình kiên quyết phản đối kiên quyết phản đối những hành động xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam, yêu cầu Trung Quốc có những lời nói, hành động trách nhiệm và mang tính xây dựng trong việc duy trì, hoà bình ổn định ở khu vực trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế.