Không thể phát triển nếu thiếu doanh nghiệp tư nhân

“Ở Thái Nguyên quê tôi, nếu không có lực lượng doanh nghiệp tư nhân thì chắc chắn bây giờ vẫn là vùng đồi núi”, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội Đỗ Mạnh Hùng bộc bạch. Rõ ràng, khối doanh nghiệp tư nhân đã làm thay đổi diện mạo cho các địa phương. Song, từng là ĐBQH qua hai khóa, ông Hùng còn nhận thấy vai trò của khối doanh nghiệp tư nhân không đơn thuần về mặt kinh tế - xã hội. “Chính hoạt động của những doanh nghiệp này đã tác động trở lại vào sự hoàn thiện pháp luật. Như Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, thực tế ĐBQH thảo luận, thông qua Luật từ sự chuẩn bị của Chính phủ nhưng nguồn sống chính của Luật lại là thực tiễn hoạt động của khối kinh tế tư nhân. Mặt khác, doanh nghiệp tư nhân còn đóng góp vào hội nhập và quan hệ ngoại giao của đất nước. Bởi hiện, đa phần các nước thiết lập mối quan hệ ngoại giao dựa trên tiêu chí có tự do hóa kinh tế một cách thật sự cởi mở, thông thoáng không”, ông Hùng phân tích.

Còn theo chuyên gia kinh tế Lưu Bích Hồ, “khu vực kinh tế tư nhân đã thể hiện ngày một rõ hơn là động lực của nền kinh tế”. Minh chứng cho điều này, ông trích dẫn: Năm 2017, số doanh nghiệp mới đăng ký là 137.000, tăng 15,2% và tăng 45,5% vốn đăng ký mới so với năm 2016. Từ năm 2015 - 2017, số doanh nghiệp đăng ký mới tăng mỗi năm là 15,5%, vốn đăng ký mới tăng 46,5%. Về vốn đầu tư, năm 2017 vốn của khu vực tư nhân chiếm 40,5% trong tổng nguồn vốn của xã hội và tăng đến 16,8% so với năm trước. Trong khi khu vực kinh tế nhà nước chỉ chiếm 35,7% tổng vốn và tăng 6,7%; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài chỉ chiếm 23,8% tổng vốn và tăng 12,8% so với năm trước… “Đại bộ phận mới đăng ký là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Mỗi năm, vốn bình quân để đăng ký thêm đã tích dần lên. Trước đây số vốn đăng ký chỉ dưới 10 tỷ đồng/doanh nghiệp, bây giờ đã lên trên 10 tỷ đồng. Rõ ràng, doanh nghiệp tư nhân không phải càng ngày càng nhỏ đi, mà ngày càng lớn”, ông Lưu Bích Hồ nhấn mạnh.

Tuy nhiên, trên thực tế, khối doanh nghiệp tư nhân vẫn còn rất nhiều rào cản. Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Carmax Nguyễn Hữu Dung chia sẻ, nguồn vốn tự có của doanh nghiệp nhỏ rất hạn chế. Song, khi đi vay, doanh nghiệp rất khó tiếp cận vốn vì phải chứng minh năng lực, tài sản thế chấp… Mặt khác, doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng bị hạn chế về kê khai tài sản, ảnh hưởng rất lớn đến nguồn lực. Chưa kể, doanh nghiệp còn bị cán bộ công chức nhũng nhiễu trong giải quyết thủ tục hành chính…

“Lãnh đạo phát triển tới đâu, doanh nghiệp phát triển tới đó”

Theo đánh giá của các đại biểu dự Tọa đàm, hệ thống thể chế, chính sách cho doanh nghiệp tư nhân đã có bước tiến rất lớn. Tuy vậy, số lượng đăng ký doanh nghiệp và doanh nghiệp thực chất hoạt động chỉ khoảng 54%. Mặc dù điều này “không nói lên rằng thể chế không được cải thiện, nhưng rõ ràng bối cảnh bên ngoài có sự cạnh tranh khốc liệt hơn nhiều”, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội DNNVV Việt Nam Tô Hoài Nam nói.

Từ thực tế này, các đại biểu cho rằng, cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống thể chế, chính sách theo hướng tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp. “Nhà nước dứt khoát phải giữ cho được ổn định vĩ mô. Chính sách phải hướng theo thị trường và không thay đổi; bộ máy phải gọn chứ không thể “trên nóng dưới lạnh” hay “trên nóng, dưới nóng nhưng giữa rất lạnh”. Muốn vậy, Quốc hội cần phải trách nhiệm, xoay chuyển để thực hiện Nghị quyết Trung ương 6 về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Cuộc cách mạng này chính là cách mạng ở bản thân thì mới làm được”, chuyên gia kinh tế Lưu Bích Hồ nêu ý kiến.

Cho rằng “lãnh đạo phát triển tới đâu, doanh nghiệp phát triển tới đó”, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Tân Hiệp Phát Trần Uyên Phương nhấn mạnh vai trò của người chủ, dám đột phá là điều kiện tiên quyết để doanh nghiệp phát triển. “Trong quá trình hoạt động, doanh nghiệp sẽ đặt mục tiêu nhất phường, nhất thành phố, nhất quốc gia… Mỗi lần nhất như vậy đòi hỏi một năng lực mới. Muốn vượt ra khỏi cái mình đang làm tốt, nhiều khi phải phá vỡ cái cũ. Vậy lãnh đạo doanh nghiệp có dám đột phá hay không?”, bà Phương nói.

Đồng tình với ý kiến trên, Phó Trưởng ban Dân nguyện Lưu Bình Nhưỡng cho rằng, “nếu người chủ doanh nghiệp là một người lãnh đạo chứ không phải chỉ là một ông chủ có tiền thì doanh nghiệp sẽ lớn nhanh. Nếu doanh nghiệp sợ, không dám chiến đấu với “người khổng lồ” thì có nghĩa là tự đẩy mình vào chân tường, bị đào thải rất nhanh”. Ông Nhưỡng cũng từng có kinh nghiệm trong việc tư vấn cho các doanh nghiệp lớn của Việt Nam, kể cả doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Do đó, theo ông, “quản lý lao động là mấu chốt nhất để hình thành nên những doanh nghiệp lớn, chứ không phải là vốn. Nếu quản lý được lao động, chắc chắn sẽ hút được vốn về, kéo được công nghệ về tạo được niềm tin”.

Chủ tịch Hiệp hội DNNVV Việt Nam Nguyễn Văn Thân bổ sung, doanh nghiệp tư nhân muốn phát triển phải tự chuẩn bị cho mình nội lực về nguồn lực lao động, trình độ lao động, khoa học kỹ thuật. Tức là doanh nghiệp phải đặt ra các các kế hoạch, chiến lược ngắn hạn đến dài hạn để có những bước phát triển bám sát định hướng của Chính phủ. Chỉ khi đó, mỗi bước đi của doanh nghiệp mới bảo đảm chắc chắn, bền vững.

Theo Daibieunhandan