Ông Nguyễn Hoàng Giang - Phó Chủ tịch UBND Tỉnh Thái Bình 

Thaibinhtv.vn : Thưa ông Nguyễn Hoàng Giang - Phó Chủ tịch UBND tỉnh! Ngày đầu xuân xin chúc ông sức khỏe, may mắn, an khang, luôn đồng hành và góp phần cho doanh nghiệp Thái Bình phát triển. Xin ông cho biết tình hình chung của doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh

   Ông Nguyễn Hoàng Giang - Phó Chủ tịch UBND Tỉnh :Trong bối cảnh kinh tế thế giới và trong nước có nhiều khó khăn, thách thức, sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp Thái Bình vẫn duy trì, tiếp tục phát triển ổn định, góp phần thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế- xã hội chung của tỉnh. Giá trị sản xuất công nghiệp; tổng mức l­ưu chuyển hàng hoá bán lẻ; kim ngạch xuất khẩu đều hoàn thành và hoàn thành vượt mức kế hoạch, cao hơn mức tăng trưởng của cả nước 

Giá trị sản xuất công nghiệp năm 2015 tăng 14,92% so với năm 2014, cao nhất so các năm giai đoạn 2011-2015; kim ngạch xuất khẩu tăng gần 2 lần so với Nghị Quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII đề ra. Bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động xuất sản xuất, kinh doanh của một số doanh nghiệp còn nhiều khó khăn, chất lượng tăng trưởng, hiệu quả và sức cạnh tranh còn thấp, phần lớn là doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa; nhiều doanh nghiệp thiếu thông tin thị trường, lúng túng và chưa có bước chuẩn bị khi nước ta hội nhập sâu vào nền kinh tế thế giới. Một số doanh nghiệp còn vi phạm quy định pháp luật trong quá trình hoạt động: Sử dụng đất không đúng mục đích, vi phạm môi trường; tạm ngừng hoạt động không đăng ký với cơ quan chức năng, nợ thuế, nợ bảo hiểm xã hội…

Thaibinhtv.vn : Xin ông nhận xét những điểm yếu cũng như thế mạnh của phần lớn doanh nghiệp Thái Bình?

 Ông Nguyễn Hoàng Giang - Phó Chủ tịch UBND Tỉnh :  Về những điểm yếu: Doanh nghiệp Thái Bình thiếu vốn, thiếu kinh nghiệm quản lý, khó có điều kiện mở rộng quy mô sản xuất, đổi mới thiết bị, công nghệ để nâng cao năng lực sản xuất dẫn đến sức cạnh tranh sản phẩm trên thị trường (kể cả trong nước và nước ngoài) còn hạn chế. Sản xuất chủ yếu gia công nên còn lệ thuộc nhiều vào thị trường, tham gia chuỗi giá trị toàn cầu còn yếu, thiếu bền vững. Trình độ quản lý của doanh nghiệp còn yếu, thiếu kiến thức về pháp luật,  thông tin thị trường, kiến thức hội nhập, về sản phẩm mới, công nghệ mới trong ngành. Nhiều doanh nghiệp chưa xây dựng được hình ảnh, uy tín, thương hiệu của mình trên thị trường; thiếu chiến lược trong kinh doanh, chưa chuẩn bị, chưa xây dựng được lộ trình khi hội nhập sâu vào kinh tế quốc tế.

Về những thế mạnh: Doanh nghiệp của tỉnh Thái Bình chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ và vừa nên năng động, linh hoạt, dễ thích nghi với những thay đổi, biến động của thị trường. Có lợi thế khi sản xuất gia công vệ tinh cho các doanh nghiệp lớn, sản xuất công nghiệp hỗ trợ. Thái Bình có lợi thế về nông nghiệp, có biển, khí mỏ nên các doanh nghiệp có nhiều thế mạnh đối với ngành chế biến lương thực, thực phẩm, thủy hải sản, sản xuất vật liệu xây dựng ... Bước đầu đã hình thành thành được một số doanh nghiệp lớn, chủ động trong kinh tế hội nhập. Tỉnh có nguồn nhân lực khá dồi dào nên các doanh nghiệp có nhiều lợi thế cạnh tranh về sử dụng lao động.

 Thaibinhtv.vn. Như chúng ta đã biết, hiệp định TPP đã được ký kết giữa 12 nước thành viên. Gia nhập TPP, doanh nghiệp Thái Bình có những lợi thế gì? Và những điều bất lợi gì?

Ông Nguyễn Hoàng Giang - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thái Bình :  Trước hết, xin được khái lược về TPP. TPP là mô hình mới về hợp tác kinh tế, vừa có tính toàn diện, vừa có mức độ cam kết sâu và rộng. Hiệp định gồm 12 thành viên: Brunay, Chi lê, New Zealand, Singapore, Mỹ, Úc, Peru, Việt Nam, Malaysia, Canada, Mexico và Nhật Bản. TPP được xem là mô hình mới, kỳ vọng về hợp tác kinh tế khu vực, tạo thuận lợi tối ưu cho đầu tư, thương mại và cơ sở làm hạt nhân xây dựng một Hiệp định thương mại tự do chung cho toàn khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.

Một số nét khái quát cơ bản về tiềm lực của 12 thành viên TPP: 12 thành viên TPP chiếm 24,9% diện tích thế giới; 11,1% dân số; 37,7% GDP toàn cầu; 19,3% xuất khẩu và 21,1% nhập khẩu. Trong 12 thành viên TPP, Việt Nam đang đứng thứ 8 về diện tích và xuất - nhập khẩu; đứng thứ 11 về GDP. Hiện nay, Việt Nam chiếm 0,5% về GDP, 2,2% tổng kim ngạch xuất khẩu, chiếm 2% tổng kim ngạch nhập khẩu của TPP. Tỷ trọng xuất khẩu của Việt Nam vào TPP năm 2013 chiếm 39%; nhập khẩu của Việt Nam năm 2013 từ TPP chiếm 22,8% tổng kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam; xuất khẩu của Việt Nam vào TPP chiếm khoảng 1% tổng kim ngạch nhập khẩu của các nước thành viên TPP, điều này cho thấy TPP là thị trường tiềm năng của Việt Nam.

Các vấn đề TPP đề cập gồm: Thuế quan, dịch vụ, đầu tư, quyền sở hữu trí tuệ, bảo vệ tính mạng và sức khỏe, cạnh tranh và mua sắm công, mở rộng quyền và quyền lợi người lao động... TPP hướng tới một sân chơi nhằm tạo ra các tiêu chuẩn mới cho thương mại, đầu tư, hội nhập kinh tế quốc tế nên mục tiêu đặt ra rất cao. Khác với các vòng đàm phán trong khuôn khổ WTO, đàm phán TPP có phạm vi rộng hơn nhiều. Ngoài các vấn đề về thị trường hàng hóa, dịch vụ, sở hữu trí tuệ ... như ở WTO, TPP còn đề cập vấn đề mua sắm của chính phủ, vấn đề lao động, môi trường, cải cách doanh nghiệp nhà nước.

Như đã nêu ở trên, đặc điểm của kinh tế - xã hội Thái Bình nói chung và của các doanh nghiệp trong tỉnh : Kinh tế nông nghiệp vẫn chiếm tỷ trọng lớn. Có một số doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp và phần lớn còn lại là các hộ kinh doanh (trang trại, gia trại, hộ gia đình). Trong kim ngạch xuất nhập khẩu thì ngành dệt và may mặc vẫn chiếm tỷ trọng khá lớn. Các doanh nghiệp trong tỉnh chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ và vừa, năng lực cạnh tranh có thể đánh giá là rất hạn chế. Các sản phẩm chủ lực có tính cạnh tranh cao ít. Do vậy thị trường chủ yếu của các sản phẩm là thị trường nội địa và nội tỉnh.

Về những cơ hội và lợi thế đối với doanh nghiệp trong tỉnh : Cơ hội cho các doanh nghiệp dệt và may trên địa bàn tỉnh: TPP sẽ tạo điều kiện tốt nhất hiện nay cho xuất khẩu, đặc biệt là các doanh nghiệp dệt và may mặc. Vì TPP là một thị trường bao gồm các thị trường lớn, với các mặt hàng được hưởng lợi nhiều như dệt may, giày dép, thủy sản, đồ gỗ và nông sản. Mỹ được xem là thị trường lớn nhất của ngành dệt may. Khi TPP được thông qua, thuế suất với ngành nghề may bằng 0% thì doanh nghiệp có rất nhiều cơ hội tăng trưởng xuất khẩu.

Với cơ cấu xuất khẩu hiện nay, cơ hội cho Thái Bình trở thành một trong những trung tâm của ngành dệt, may khu vực phía Bắc. Cơ hội cho một số sản phẩm nông nghiệp nhiệt đới của tỉnh: Hàng nông sản là rau quả chế biến... Vì đặc điểm các sản phẩm của các thành viên trong TPP không trùng với sản phẩm nông nghiệp Việt Nam. Do vậy có sự tác động tương hỗ, không đối kháng. Ngoài ra, còn có một số sản phẩm đặc trưng thế mạnh khác của Thái Bình: Vật liệu xây dựng, gốm, sứ ở của các doanh nghiệp sử dụng khí mỏ tự nhiên ở khu vực Tiền Hải.

Cơ hội trong việc thu hút đầu tư từ các doanh nghiệp, các tập đoàn kinh tế, các doanh nghiệp lớn của các nước TPP, nhất là những lĩnh vực có hàm lượng công nghệ cao, có giá trị gia tăng lớn. Các ngành kinh tế mũi nhọn như dệt may, giày dép, thủy sản... sẽ có bước phát triển vượt bậc về kim ngạch xuất khẩu sang những thị trường này. Từ đó sẽ giúp cho kinh tế Thái Bình phân bố lại nguồn lực theo hướng hiệu quả hơn với các cam kết sâu, rộng hơn WTO, góp phần hỗ trợ tích cực cho quá trình tái cơ cấu và điều chỉnh đổi mới mô hình tăng trưởng nền kinh tế trong giai đoạn hiện nay. 

Thông qua TPP, các doanh nghiệp của Việt Nam nói chung và Thái Bình nói riêng sẽ tiến tới chuyển hướng các quan hệ thương mại với các thị trường trọng điểm, tránh quá lệ thuộc vào một thị trường khu vực nhất định như Đông Nam Á mà Việt Nam chiếm tỷ trọng lớn trong kim ngạch xuất nhập khẩu, thường xuyên ở mức trên 60%, trong đó phải kể đến là sự lệ thuộc quá lớn vào nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc (luôn nhập siêu khoảng 20 tỷ USD/năm), sẽ tiềm ẩn rủi ro khi kinh tế khu vực biến động bất lợi. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp Thái Bình sẽ có điều kiện tham gia vào thị trường mua sắm công của Hoa Kỳ, Nhật Bản, Canada… trong khi doanh nghiệp của các nước cạnh tranh với Việt Nam, do chưa có quan hệ FTA với Hoa Kỳ, sẽ không được tham gia. Theo số liệu của Hoa Kỳ, chỉ tính riêng mua sắm công các loại hàng hóa, vật dụng văn phòng thông thường của các cơ quan công quyền nước này hàng năm vào khoảng 10 - 12 tỷ USD. Đây cũng là một kênh tiêu thụ hấp dẫn đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam.