Trung tính về mạng được hiểu là một mạng Internet lý tưởng, nơi mà các nhà cung cấp dịch vụ kết nối Internet đứng độc lập với doanh nghiệp cung cấp thông tin; các doanh nghiệp Internet không có quyền quyết định chất lượng kết nối theo tỷ lệ doanh thu được trả bởi các doanh nghiệp cung cấp thông tin mà phải đảm bảo dữ liệu chảy qua mạng lưới của mình với một chất lượng đồng đều.

Điều này được hiểu nôm na là nếu quy định về trung tính về mạng (gọi tắt là trung tính mạng) được áp dụng, thì khi đó, doanh nghiệp ISP sẽ tương tự như các công ty truyền tải điện trong ngành điện lực hay các công ty cung cấp nước sạch vậy, và họ không có quyền quyết định tốc độ nhanh hay chậm đối với các dịch vụ Internet, họ chỉ có nhiệm vụ truyền tải dữ liệu chảy trên mạng làm sao cho tốt nhất.

Thực vậy, nếu quy định về trung tính mạng được áp dụng, các doanh nghiệp ISP sẽ tính phí sử dụng dữ liệu bằng công tơ điện tử như điện, nước, gas; và người dùng khi sử dụng dịch vụ nào đó trên mạng, nếu không thu phí sẽ bình đẳng như nhau và nếu thu phí, họ sẽ mua dịch vụ và trả tiền trực tiếp cho người cung cấp nội dung thông tin. Các doanh nghiệp cung cấp thông tin như các nhà máy phát điện, hay nhà máy nước, họ chỉ cần quan tâm đến chất lượng sản phẩm và đầu tư cho kết nối đến mạng Internet để cung cấp dịch vụ.

Theo định nghĩa trên Wikipedia về trung tính mạng, mà định nghĩa này có tham chiếu đến các định nghĩa của Mỹ và châu Âu, thì trung tính mạng (còn được gọi là trung tính về mạng lưới hoặc trung tính về mạng Internet) là nguyên tắc mà các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ truy nhập Internet (ISP) đối xử bình đẳng với tất cả dữ liệu trên Internet, không phân biệt đối xử và không tính tiền khác nhau giữa các người dùng, nội dung, trang web, nền tảng, loại dữ liệu đính kèm hoặc phương thức truyền thông. Khái niệm này được đưa ra bởi giáo sư Tim Wu, trường đại học Columbia, và khái niệm này được mở rộng từ nguyên tắc đã được áp dụng từ lâu trong mạng viễn thông công cộng.

Câu chuyện hiểu về trung tính mạng hóa ra lại rất đơn giản, vì nó đã được áp dụng từ lâu trong mạng viễn thông công cộng, khi bạn gọi điện thoại, nhắn tin, hay gửi bản fax đi các nơi, các doanh nghiệp viễn thông vẫn áp dụng nguyên tắc trung tính mạng để tính phí cho dịch vụ bạn sử dụng.

Vậy tại sao mọi người lại phản ứng mạnh mẽ về trung tính mạng đến vậy, khi mà nguyên tắc này đã được áp dụng từ lâu trong lĩnh vực viễn thông truyền thống? Tại sao các sự kiện đang nóng gần đây đều liên quan đến trung tính mạng như tranh cãi giữa nghị viện châu Âu và Google cho đến việc AT&T tạm dừng triển khai mạng cáp quang theo kế hoạch đều có yếu tố này?

Những yếu tố gây ra sự phản đối

Thứ nhất, người dùng ngày càng quen dần với dịch vụ nội dung dùng nhiều dữ liệu và họ cũng quen dần với những gói cước không giới hạn, nên khi họ hiểu nếu áp dụng trung tính mạng, nghĩa là họ phải thanh toán theo nguyên tắc dùng và trả phí (pay-to-play), họ sẽ phải trả phí cao hơn trước đây. Và người dùng đã phản ứng lại, và họ xem đây là một bước tụt lại của sự phát triển.

Biểu tình ở Hungary để phản đối dự thảo luật thuế Internet

Cũng tương tự như khái niệm thuế Internet, cho dù thuế này được áp dụng rất lâu trước đó trong ngành viễn thông, thì khi đưa ý tưởng này ra để bàn đều gặp sự phản đối mạnh mẽ, có nơi còn diễn ra biểu tình và cuối cùng, cho đến tận hôm nay, thuế Internet cũng đành tạm gác lại.

Thứ hai, các công ty cung cấp dịch vụ web với dữ liệu lớn, như Youtube, Netflix, facebook hay Twitter, họ được lợi vì người dùng kết nối đến với họ không cần quan tâm nhiều đến ai trả phí cho đầu tư mạng Internet. Họ lớn mạnh rất nhanh và nếu trung tính mạng được áp dụng, người dùng sẽ cân nhắc họ nên vào những đâu và có thể ảnh hưởng đến tình hình phát triển của họ trong ngắn hạn, và có thể dài hạn. Họ cũng không ưng với ý tưởng áp dụng quy định về trung tính mạng.

Thứ ba, các công ty viễn thông, họ đang có lợi thế vừa làm ISP lại vừa cung cấp thông tin. Chẳng hạn một công ty viễn thông, hay một mạng di động, họ rất lợi thế khi lập một trang web cung cấp video, xem nhạc và đặt ưu tiên cao hơn với dịch vụ của mình, và có thể cho khách hàng của mình vào những trang này hoàn toàn miễn phí và xem như khuyến mại trong bán hàng. Họ cũng không thích lắm với những thay đổi trong kinh doanh nếu quy định về trung tính mạng được áp dụng.

Vậy những ai ủng hộ về trung tính về mạng?

Ủng hộ về quy định trung tính mạng có các tổ chức bảo vệ người tiêu dùng và các công ty cung cấp ứng dụng Internet như Yahoo, Vonage, eBay, Amazon hay Microsoft. Hơn nữa, chính phủ nhiều nước cũng muốn áp dụng trung tính mạng, tức áp dụng các quy định trong quản lý viễn thông truyền thống sang quản lý các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ truy nhập Internet (ISP).

Cho dù có nhiều phản đối khi áp dụng thuế Internet, nhưng việc thất thu ngân sách và khó kiểm soát đối với sự phát triển bùng nổ của nội dung thông tin, thì việc có những bước đi tiếp theo trong quy định về trung tính mạng sẽ được nhiều nước tiếp tục đưa ra trong thời gian tới.

Đối với các doanh nghiệp cung cấp ứng dụng, thì cũng đã có nhiều khiếu nại liên quan đến dịch vụ của họ bị ngăn chặn hoặc làm chậm lại do các doanh nghiệp ISP sử dụng quyền lực thị trường để thay đổi chất lượng do họ không có nhiều lợi ích khi người sử dụng dùng các dịch vụ này.

Lời kết

Một Internet trong sạch sẽ giúp cuộc sống tốt đẹp hơn

Cho dù có nhiều ý kiến phản đối hay ủng hộ về việc áp dụng quy định trung tính mạng đối với các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ truy nhập Internet, thì việc hiểu một cách đúng với các quy định này là một việc cần thiết. Trong tương lai không xa, người sử dụng Internet sẽ cảm giác an toàn hơn, thú vị hơn khi họ dành thời gian cho lựa chọn những dịch vụ có ích trên Internet hơn là lãng phí thời gian cho đi tìm những trang web miễn phí, vô bổ và đôi khi còn độc hại nữa.

HẢI LY

Nhandan.com.vn