Cân bằng dinh dưỡng ở giới trẻ để có sức khỏe tốt

Ăn theo cảm tính, nhịn theo bản năng

Trong buổi nói chuyện về sức khỏe dinh dưỡng diễn ra tại TPHCM vào cuối tháng 10, một chuyên gia dinh dưỡng hỏi nhóm 3 bạn trẻ độ tuổi từ 20 đến 30 về thói quen ăn sáng. Một trong 3 bạn cho rằng không có thói quen ăn sáng nên ăn cũng được, không ăn cũng được; một bạn nói không có thời gian ăn sáng nên có khi ăn vội bánh mì hoặc đến cơ quan uống cà phê cũng xong; còn một bạn cho biết phải nhịn ăn sáng để giảm cân.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia dinh dưỡng tại Trường Đại học Quốc gia Seoul, nếu bỏ ăn sáng hoặc ăn ít hơn thường lệ, cơ thể sẽ tăng sự hấp thụ đường và khi đó gan sẽ sản xuất nhiều cholesterol hơn. Bỏ ăn sáng sẽ dẫn đến thiếu calori, khiến tăng lượng mỡ để nuôi cơ thể; vì thế, bỏ ăn sáng không thật sự là phương pháp để giảm cân.

Anh Kiệt, nhân viên IT của một công ty kinh doanh điện máy ở quận 10 cho biết, lúc còn là sinh viên cứ nghĩ ăn cho no để đi học, không nghĩ đến việc ăn gì có lợi, ăn gì có hại. Giờ đi làm, do tính chất công việc ngồi một chỗ, ít vận động nên thừa cân. Kiệt cho biết, đã sử dụng phương pháp giảm cân “thần tốc” bằng cách thải độc trong 14 ngày nhưng không hiệu quả, giờ một ngày Kiệt chỉ ăn hai buổi nhưng vẫn không giảm cân. Kiệt không cần biết chế độ ăn uống từ trước đến nay của mình có ảnh hưởng đến sức khỏe hay không nhưng xem trên mạng thấy nhiều phương pháp giảm cân quá, cũng bắt chước theo…

Đa số nhân viên văn phòng như Kiệt đều ít có bữa ăn dinh dưỡng hợp lý. Buổi sáng của họ thường qua loa cà phê, bánh mì hoặc xôi; buổi trưa ăn vội cơm hộp hoặc cơm văn phòng; buổi tối ít khi về nhà đúng giờ nên thường cũng chẳng ăn được cơm gia đình, rồi lại qua quít cho xong, có khi lại nhậu nhẹt…

Đối với các bạn nữ như Việt Hiền thì “fastfood” muôn năm, thức ăn nhanh rất hợp với giới trẻ như Hiền vì theo cô: Vừa nhanh, vừa hợp túi tiền và ngon. Món ăn đường phố, thức ăn nhanh, nước uống có ga đều là những món ăn ưa chuộng của giới trẻ và giới văn phòng hiện nay, lượng khách hàng khá thường xuyên này giúp cho các cửa hàng tiện lợi, bán thức ăn nhanh mọc lên ngày càng nhiều tại các TP lớn. Chị Hồng có con gái vừa ra trường, đi làm cho công ty nước ngoài tâm sự, từ lúc đi làm, con chị mới có thói quen mang theo cơm trưa mẹ nấu đến cơ quan ăn cùng mọi người; trước đây gia đình chị ít khi ngồi ăn chung vì các con gần như ăn uống ngoài đường là chủ yếu, hoặc về nhà thì ăn vội, không giờ giấc. Do vậy, việc kiểm soát cân nặng, sức khỏe, dinh dưỡng cho con đều ngoài tầm với của các bậc phụ huynh.

Chọn lọc thông tin và biết lắng nghe cơ thể

Một thực trạng rõ ràng rằng, giới trẻ hiện nay đang lơ là về sức khỏe dinh dưỡng, nếu cảm thấy tăng cân, họ chọn ngay phương pháp giảm cân mà không cần biết đó là phương pháp có khoa học hay không. Thực tế cho thấy, giảm cân không theo phương pháp sẽ có kết quả không tốt hoặc sau đó họ sẽ trở nên cuồng ăn vô độ hoặc biếng ăn dẫn đến suy nhược cơ thể.

Theo chuyên gia huấn luyện dinh dưỡng và sức khỏe Trần Lan Hương (tốt nghiệp Học viện Dinh dưỡng ở Mỹ và là người Việt đầu tiên nhận được chứng nhận từ Hiệp hội trị liệu không dùng thuốc Hoa Kỳ - AADP), do giới trẻ ngày nay bị “bội thực” thông tin nên có 2 nhóm suy nghĩ về dinh dưỡng sức khỏe. Một nhóm lựa chọn thông tin hợp lý và có phương pháp giảm cân phù hợp với cơ địa; nhóm thứ hai chạy theo trào lưu cực đoan, nghĩa là họ tiếp nhận thông tin không đúng đắn, có chế độ ăn uống sai lệch. Ví dụ một người không thừa cân nhưng vẫn muốn giảm cân theo thần tượng, dẫn đến cơ thể thiếu calo nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe học tập và công việc. Theo chị Lan Hương, việc ép cân, giữ dáng không phân biệt độ tuổi, tuy nhiên trào lưu hiện nay đang nghiêng về giới trẻ và nếu các bạn trẻ biết “lắng nghe” cơ thể, thông minh trong cách chọn phương pháp dinh dưỡng hợp lý thì sẽ có sức khỏe tốt.

Mặc dù vậy, đứng ở góc độ chuyên gia dinh dưỡng sức khỏe, chị Lan Hương tuyệt đối nói không với đồ ăn, thức uống công nghiệp; thức ăn nhanh và không được bỏ các bữa ăn trong ngày. Theo chị, thanh thiếu niên và giới trẻ văn phòng nên tăng cường rau xanh, các chất dinh dưỡng nhiều đạm, thức ăn đến từ thiên nhiên. Tập thể dục và kiểm soát stress tốt sẽ giúp giới trẻ cân bằng được sức khỏe dinh dưỡng tối ưu.

Xóa mù dinh dưỡng, cân bằng cuộc sống cho công chúng và nhân viên văn phòng là những đề tài mà chuyên gia dinh dưỡng sức khỏe Trần Lan Hương đã và đang hướng đến, vì theo chị tất cả các phương pháp thải độc chưa được kiểm định, đánh giá đều không phải giải pháp mang tính bền vững cho sức khỏe cơ thể, nhất là với người trẻ.

GIA LYNH (  Sài Gòn giải phóng)