Dưa hấu còn có tên gọi là Tây qua, không những ngon ngọt, dễ ăn mà còn cung cấp cho cơ thể một lượng nước khá lớn cùng nhiều vitamin và các nguyên tố vi lượng là những chất cơ thể không tự sinh ra mà phải được hấp thu qua đường ăn uống.

Trong các y thư cổ đều cho rằng dưa hấu có công dụng thanh nhiệt giải độc, lợi tiểu tiện, được sử dụng để chữa trị mụn nhọt, viêm loét miệng, phù thũng do viêm thận, tiểu đường, cao huyết áp, say nắng, say nóng, lỵ, giải độc rượu... Tuy dưa hấu có tác dụng thanh nhiệt, giải khát và chữa trị nhiều bệnh như vậy, song những người có tỳ vị hư yếu, hay rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy không nên ăn quá nhiều.

 Làm tiêu khát, thanh nhiệt

 Dưa hấu 1.500 g, mật ong 30 g, chanh 100 g, rượu hoa quả 50 ml. Rửa sạch dưa, dùng máy ép lấy nước; vắt chanh và cho mật ong, rượu hoa quả vào nước dưa hấu vừa ép, khuấy đều là được. Có thể phối hợp với nước mía càng tăng tác dụng thanh nhiệt trong mùa hè.

 Tiêu phiền, giải độc

Lấy quả dưa hấu 1.500 g và muối ăn vừa đủ. Rửa sạch quả dưa để ráo nước, bổ đôi, nạo lấy hết phần ruột, cho vào một khăn vải sạch ép lấy nước cốt. Riêng vỏ dưa dùng dao cạo bỏ vỏ xanh, sau thái vụn và cũng ép lấy nước cốt (nếu có máy ép càng tốt). Sau đó trộn hai thứ nước ép ấy lại với nhau, cho thêm chút muối ăn là được. Nước dưa này sử dụng thích hợp cho những người mắc các chứng viêm nhiễm, lở loét miệng lưỡi, mụn nhọt, cao huyết áp.

 Bồi bổ, nhuận tràng thông tiện 

Lấy dưa hấu 1 quả, chuối tiêu 3 quả, mật ong 100 g. Rửa sạch dưa, dùng dao cắt ngang trên núm quả dưa một miếng làm nắp. Sau đó lấy thìa đánh nát nhuyễn phần ruột đỏ của quả dưa hấu; chuối bóc bỏ vỏ, thái vụn và cho vào ruột quả dưa hấu cùng với mật ong, lại đánh trộn tiếp cho thật nhuyễn và đậy nắp quả dưa lại cho vào tủ lạnh trong 3 giờ là được. 

Thanh nhiệt, lợi tiểu, bổ thận 

Dưa hấu 500 g, mía 200 g, đường phèn 20 g. Dưa rửa sạch bỏ vỏ, hạt, thái miếng. Mía róc vỏ, chẻ nhỏ. Sau đó cho cả hai thứ vào máy ép lấy nước rồi cho đường phèn vào khuấy tan và uống. Cần uống hằng ngày vì đây là loại nước giải khát rất tốt, được đông y sử dụng để giải rượu, chống ho, viêm hầu họng và buồn nôn.

 Thanh nhiệt, tiêu phiền 

Dùng vỏ dưa hấu 150 g, khổ qua (mướp đắng) 50 g, bí đao 50 g. Cạo bỏ vỏ xanh của vỏ dưa hấu, lấy phần cùi trắng thái vụn. Bí đao, khổ qua đều gọt bỏ vỏ ngoài, thái vụn. Tất cả cho vào máy ép lấy nước, cho thêm chút đường phèn hòa tan là dùng được. Loại nước này uống trong những ngày hè rất tốt, đặc biệt là người bị tiểu đường, mụn nhọt, viêm tiết niệu hay béo phì... 

Thanh nhiệt, nhuận phế, giải khát 

Vỏ dưa hấu 150 g, bách hợp 50 g, lê 100 g, đường phèn 10 g. Vỏ dưa gọt bỏ vỏ xanh. Bách hợp rửa sạch. Lê gọt bỏ vỏ và hạt. Tất cả đều thái vụn. Sau đó cho vào máy ép lấy nước, cho đường phèn vào khuấy tan rồi uống. Đông y thường sử dụng nước loại này cho những người mắc chứng tiểu đường, bị sốt cao mất nước, táo bón, viêm nhiễm đường hô hấp, giải rượu... 

Thanh nhiệt, kích thích tiêu hóa 

Dưa hấu 6.000 g, trái thơm (dứa) 500 g, đường cát 50 g, nước sôi để nguội 300 ml. Dưa gọt vỏ bỏ hạt, quả dứa gọt vỏ, thái miếng ngâm trong nước muối nhạt trong 1 phút. Sau đó cho cả hai thứ vào máy ép lấy nước cốt, hòa đường vào và cho thêm nước khuấy đều làm nước giải khát. 

Hạt dưa hấu cũng có vị ngọt, tính lạnh, tác dụng chữa đau lưng, phụ nữ hành kinh nhiều. Còn vỏ quả dưa hấu có vị ngọt, tính mát, sắc uống có tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu; nếu đốt ra than tán bột để ngậm có thể chữa lở loét ở miệng, lưỡi, lợi./.