Tranh luận việc ô nhiễm bụi ở các thành phố lớn

Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) chất vấn Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường: Ô nhiễm bụi rất nghiêm trọng, nhất là tại các TP lớn. Theo tôi biết, cứ 10 ngày thì 9 ngày người dân Hà Nội hít thở không khí bụi quá mức cho phép. Bộ trưởng có biện pháp gì ngăn chặn một các hiệu quả tình trạng trên?

Thứ hai, hiện nay thị trường đất đai ở địa phương sắp thành đặc khu như Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc đang hết sức sôi động và diễn biến phức tạp. Bộ trưởng biết chuyện đó không? Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường và địa phương đã giải quyết như thế nào và thật sự yên tâm chưa?

Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà trả lời chất vấn trước Quốc hội. 

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho rằng câu hỏi của đại biểu hay nhưng không đồng tình với số liệu công bố đó vì được công bố từ trạm quan trắc của một tổ chức, phản ánh mang tính cục bộ. Còn các trạm quan trắc của Bộ Tài nguyên và Môi trường tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh chưa phản ánh tình trạng nghiêm trọng như vậy. Chúng ta thừa nhận ô nhiễm môi trường không khí tại các đô thị lớn, các đô thị tập trung đặc biệt liên quan đến nguồn bụi từ giao thông lớn. Hiện nay, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu Thủ tướng ban hành quyết định về kế hoạch kiểm soát ô nhiễm không khí trong nguồn nước. Trong đó xác định các địa phương đầu tư hệ thống giám sát môi trường không khí xung quanh. Cùng với đó, chúng ta sẽ biết nguồn ô nhiễm chính ở đâu, khi nào và phải công bố số liệu cho dân biết chính xác. “Chúng ta không nói không ô nhiễm, nhưng chưa nghiêm trọng đến mức như đại biểu phản ánh, chưa đáng quan ngại như vậy. Tuy nhiên, Bộ Y tế sẽ cần đánh giá ô nhiễm không khí ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe”, Bộ trưởng Trần Hồng Hà bày tỏ.

Liên quan đến vấn đề này, đại biểu Trịnh Ngọc Phương (Tây Ninh) cũng chất vấn: Việt Nam có mức độ ô nhiễm không khí đặc biệt cao so với đất nước trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Theo thống kê cho thấy, có tới 5% số ngày trong năm có không khí kém, dẫn tới ảnh hưởng sức khỏe. “Bộ đã kiểm soát tình trạng ô nhiễm này không? Giải pháp cụ thể và căn cơ để giải quyết đến mức an toàn cho tình trạng như trên cũng như làm giảm tác hại của nó đến biến đổi khí hậu?”, đại biểu Trịnh Ngọc Phương hỏi.

Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng cho biết, hiện nay tình trạng đốt rơm rạ, rác thải nông thôn là nguyên nhân gây ô nhiễm. Tầm giải quyết hiện nay về ô nhiễm đô thị, tôi cho rằng, thực hiện của Thủ tướng Chính phủ hết sức bài bản. Thêm nữa chúng ta phải kiểm soát nguồn đặc biệt nguồn giao thông. Hiện nay kiểm soát giao thông cá nhân khó khăn. Các đô thị văn minh, phải có biện pháp kiểm soát ô nhiễm các phương tiện trước khi vào thành phố.

Tranh luận lại về vấn đề ô nhiễm bụi, đại biểu Nguyễn Anh Trí cho rằng số liệu ông lấy được công bố trên báo chí. Nhưng đó là một chuyện, vấn đề quan trọng là với tư cách mọt bác sĩ, ông thấy vấn đề ô nhiễm bụi ảnh hưởng cực kỳ nghiêm trọng đến sức khỏe của con người.

Thiếu mô hình lò xử lý rác mẫu

Đại biểu Hoàng Văn Hùng (Thái Nguyên); Lê Công Định (Long An); Lê Công Nhường (Bình Định) chất vấn về giải pháp trước mắt và lâu dài xử lý tình trạng ô nhiễm môi trường; triển khai các giải pháp huy động các nguồn lực để ứng phó biến đổi khí hậu ĐBSCL; công nghệ, mô hình xử lý tình trạng rác thải cho các địa phương...

Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Văn Hùng về giải pháp khắc phục ô nhiễm môi trường, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Hồng Hà thừa nhận ô nhiễm môi trường nói chung và ô nhiễm ở các khu vực sông nói riêng là những vấn đề nóng đối với ngành môi trường hiện nay. Có một số nguyên nhân chính gây nên ô nhiễm khu vực sông như: Trong quá trình phát triển, chúng ta chưa quan tâm đến việc đầu tư hệ thống xử lý nước thải trước khi đưa ra môi trường. Đồng thời theo thống kê hiện nay, có 93% lượng nước thải sinh hoạt chưa được xử lý khi đưa ra môi trường, bên cạnh đó, các làng nghề truyền thống, với công nghệ lạc hậu, biến tướng tham gia vào khu vực này, ngành môi trường với năng lực và điều kiện hạn chế vì vậy chưa kiểm soát hết được các làng nghề truyền thống, các khu công nghiệp là một thực tế.

Giải pháp cho vấn đề này, Bộ trưởng cho rằng từng thành phố phải chịu trách nhiệm với nguồn nước thải của mình, đồng thời phải có sự đầu tư, huy động từ các nguồn lực xã hội để thu gom nguồn nước thải song song với việc đầu tư công nghệ thích hợp để xử lý vấn đề hết sức quan trọng nữa là phải có cách để người dân cùng tham gia vào vấn đề này, có như vậy, cùng với trách nhiệm của địa phương, sự đầu tư của nhà nước và sự ủng hộ của người dân chúng ta có thể xử lý được vấn đề trong tương lai gần.

Về vấn đề phòng chống xói lở bờ sông, nhất là khu vực ĐBSCL, Bộ trưởng cho biết, hiện đã có đầy đủ cơ sở khoa học đánh giá nguyên nhân (do phù sa bị giữ ở các nước thượng nguồn; khai thác cát sỏi trái phép; quy hoạch, đầu tư các công trình thủy lợi,...), từ những nguyên nhân trên, cần có giải pháp quản lý chặt việc quản lý khai thác cát, trong đó xác định rõ trách nhiệm của các địa phương, quận huyện, phường xã; đồng thời có quy hoạch tổng thể giữa các công trình thủy lợi tác động đến dòng chảy; tiến hành quy hoạch lại các khu dân cư để tránh những ảnh hưởng tiêu cực bởi quy luật dòng chảy (bên lở, bên bồi); xã hội hóa, huy động các nguồn lực để đầu tư hạ tầng kỹ thuật ứng phó biến đổi khí hậu...

Đại biểu Lê Công Nhường tranh luận: một số địa phương đầu tư tràn lan các lò xử lý rác nhỏ không bảo đảm tiêu chuẩn, đại biểu này đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp Bộ Khoa học và Công nghệ sớm ban hành mô hình mẫu.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà tiếp thu và nói thêm mô hình mẫu nhiều nhưng vấn đề này cần nhân dân tham gia thì mới có mô hình hợp lý để triển khai thực tế.

Theo dự kiến từ 15 giờ 10 phút đến 17 giờ chiều 4-6, Bộ trưởng Trần Hồng Hà sẽ trả lời chất vấn nhóm vấn đề thứ hai: Công tác quản lý đất đai tại các thành phố lớn, các địa phương có nhiều khiếu nại, tố cáo. Tình trạng ô nhiễm môi trường và kiểm soát hoạt động xả thải của các doanh nghiệp. Các biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu tại các vùng, địa phương, đặc biệt là đồng bằng sông Cửu Long.