Nhà thơ Phạm Hồng Oanh trả lời phỏng vấn phóng viên Đài PTTH Thái Bình 

Phạm Hồng Oanh sinh năm 1972, ở Vũ Thư, Thái Bình, hiện là giáo viên Trường THCS Vũ Phúc, TP Thái Bình. Năm 13 tuổi, nhà văn Đỗ Vĩnh Bảo đã phát hiện ra khiếu văn chương của Phạm Hồng Oanh và động viên chị tham gia vào lớp “Búp trên cành” được tổ chức cho các bạn thiếu niên nhi đồng vào dịp hè tại Hội Văn học nghệ thuật tỉnh. Chị bén duyên với văn chương từ đó. Những tác phẩm thơ và truyện ngắn của Phạm Hồng Oanh ở thời kỳ này được đăng trong tập san “Búp trên cành” của Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Thái bình và báo Thiếu niên Tiền Phong.

Là người đã từng dạy lớp “Búp trên cành” hơn 30 năm về trước, nhà văn Đức Hậu cho biết:

Với lứa tuổi thiếu niên tươi đẹp ấy, đáng lẽ Phạm Hồng Oanh phải có cái nhìn trong trẻo, hồn nhiên và ngộ nghĩnh thì Phạm Hồng Oanh lại suy nghĩ, nhìn thấu bản ngã của con người. Trong bài thơ giành cho chính mình:“Tặng Oanh” có viết:

“Khẽ cúi xuống nhìn mình lặng lẽ

Ta sợ bóng ta

Ta sợ chính mình...”

Nhà thơ Kim Chuông nguyên PCT Hội VHNT tỉnh Thái Bình và nguyên là Tổng biên Tập tạp chí Văn nghệ đã từng viết trong một bài phê bình về bài thơ này:“Oanh viết về “cái Tôi” trước tháng năm, dự cảm. Trời ! Mới hơn chục tuổi đầu, chắc chắn Oanh chưa học Phật. Chưa hiểu “Tứ đề bốn pháp ấn”. Chưa hiểu thế giới quan, bản thể luận của Phật. Chưa đọc “Bát khổ”. Vậy mà, sau “Sinh, lão, bệnh, tử”, “Ái thụ biệt ly”, “Oán tăng sở khổ”, “Sở cầu bất đắc,” là “Ngũ thủ uẩn khổ” đấy. Cái nỗi khổ thứ tám này, là căn nguyên, gốc rễ đời người mà Oanh cảm được. Bởi “Ngũ thủ uẩn” là năm yếu tố làm nên kết cấu con người. Bởi, cái đầu tiên của “Ngũ thủ uẩn” là “Sắc”. “Sắc là Có”. Than ơi, vì “có Ta” với bao nhiêu dục vọng trên đời kia mà Ta khổ vậy”.

Mới chỉ có 3 tập thơ được xuất bản, vẫn còn khiêm nhường trong gia tài của đời người cầm bút. Nhưng cái quý ở thơ  Phạm Hồng Oanh đã tìm được dáng vẻ riêng mình trong số đông những nhà văn, nhà thơ Thái Bình đang cầm bút và viết. Chị đã giành được 6 giải thưởng văn học cùng nhiều giải thưởng văn học của các Bộ, ngành và nhiều cơ quan báo chí.

Nhà thơ Phạm Hồng Oanh (đứng ngoài cùng bên phải) cùng các bạn 

học cùng lớp “Búp trên cành” 

Năm 1989, Phạm Hồng Oanh thi vào khoa Văn trường Cao đẳng Sư phạm Thái Bình, chị may mắn được theo học Nhà thơ Lương Hữu. Chị kể lại với tôi: Chị rất biết ơn thầy Lương Hữu, thầy chính là người đã góp ý, chỉ dạy cho chị. Thầy cũng là người đã khuyến khích chị tiếp tục sáng tác, theo đuổi sự nghiệp văn chương.

Khi còn là sinh viên năm 3, Phạm Hồng Oanh đã sáng tác bài thơ “Muối dưa”. Bài thơ đã đạt giải cuộc thi tác phẩm “Tuổi xanh” năm 1993 của Báo Tiền Phong. Đây là tác phẩm đầu tiên đánh dấu tên tuổi của chị trong lòng bạn đọc cả nước và được chọn in trong “Tuyển tập Thơ Lục bát Việt Nam”, xuất bản năm 1994. 

“Tươi cái mất héo cái còn

Tôi đem nén những nỗi buồn làm dưa”...

Rồi...“Gỡ xong ngày tháng vô tình

 Lòng ai chừng đã nổi thành váng chua...”

Bài thơ “Muối dưa” đã được nhiều báo chí đăng tải cùng với bài của bạn đọc viết về cảm xúc khi đọc bài thơ này.  Một bài viết rất hay của anh Bùi Đại Dũng - giảng viên Đại học Kinh tế thuộc Đại học Quốc gia đã viết trong bài “Đọc "Hoa nở không mùa" của Phạm Hồng Oanh” trên trang Nhabup.vn năm 2019 như thế này: “Nó không phải “mất cái còn tươi” mà là “cái mất” vẫn tươi roi rói. Biết làm sao khi con tim cứ đay đi nghiến lại rằng: “không thể nguôi ngoai được”. Người ta thường nói: “Thời gian là phương thuốc nhiệm màu, chữa lành mọi nỗi đau”. Thế nhưng nếu thời gian lại vô nghĩa với “cái mất”; và “cái mất” cứ tươi nguyên như vậy, thì chắc hẳn “cái mất” đó là nỗi đau vượt ra ngoài những thứ mà thời gian có thể chữa lành. “Muối dưa” nói về cái mất như vậy hẳn là đỉnh cao của việc dùng ngôn từ để chuyển tải những thứ mà ngôn ngữ hiếm khi có thể chuyển tải được.”

Còn nhà thơ Phạm Hồng Oanh thì cho biết suy nghĩ giản dị của mình khi viết bài “Muối dưa”: “Tôi ví cuộc sống giống như cái vại dưa, ví von như thế thì hơi khập khiễng. Nhưng mà cuộc sống đôi lúc nó cũng đơn giản thôi, còn nếu như chúng ta làm không tốt thì cũng như một cái vại dưa muối đã bị váng chua; tình cảm, cảm xúc cũng thế”. 

 Nhà văn Đặng Thành Văn là Chi hội trưởng chi hội Văn học thộc Hội VHNT tỉnh TB đã nhận xét về sáng tác này của Phạm Hồng Oanh:    

Cũng thời gian này, cùng với bài “Muối dưa”, nhà thơ Phạm Hồng Oanh đạt giải thưởng cuộc thi Truyện ngắn của Tạp chí “Tài Hoa Trẻ” và “Tạp chí Văn nghệ Thái Bình". 

Công nhận tài năng của chị, Chi hội Văn học thuộc Hội VHNT tỉnh Thái Bình đã kết nạp chị vào Hội, khi đó chị mới 20 tuổi. Có thể nói, Phạm Hồng Oanh là nhà thơ trẻ nhất được kết nạp vào Chi hội Văn học thuộc Hội VHNT tỉnh Thái Bình.

Thơ của Phạm Hoàng Oanh có một cá tính riêng, chị hay dùng thủ pháp đối chữ, đối câu, đối ý rất khó. Trong Bài thơ “Mỗi ngày” của chị nói về thiên nhiên nhưng cũng là nói về nỗi buồn của con người, vừa mới vui đấy rồi lại buồn ngay, giữa cái vừa có và cái lại mất đi. Bài thơ đã đạt giải trong “Cuộc thi thơ lục bát” của báo “Giáo dục thời đại” năm 1997.

“Vừa rực rỡ thế ban mai

 Mới trưa đã nhuốm hình hài hoàng hôn”. 

Và đấy là tâm trạng chênh chao của nhà thơ giữa cái chợt đến, chợt đi, sự mất còn, sự đầy đủ và không đầy đủ, giữa buồn và vui luôn đan xen trong tâm trạng của nữ nhà thơ này.

“Mỗi ngày lại có ngày mai

Thời gian cứ nhạt tàn phai khi nào 

Lời cho không thật ngọt ngào

Nên câu nói dối bao giờ cũng xanh"

Sau khi ra trường rồi đi dạy học, nhà thơ Phạm hồng Oanh càng bận rộn hơn nhưng vẫn đều đặn ra tác phẩm mới. Chị đã có ba tập thơ được xuất bản là “Mặt trời xa lắc” của NXB Văn học 2013, “Hoa nở không mùa” của NXB Hội Nhà văn 2018, “Níu mùa mà nghĩ” cũng của NXB Hội Nhà văn 2021.  Phạm Hồng Oanh đã hai lần đạt giải thưởng của Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam. Ngoài ra chị còn có nhiều bài thơ được in chung trong Tuyển tập thơ “Lục bát Việt Nam”, “Tuyển tập thơ Lục bát”, “Tuyển tập thơ tứ tuyệt”....và còn nhiều thơ, truyện ngắn, tuỳ bút được in trên các báo Văn nghệ, văn nghệ quân đội, Quân đội nhân dân cuối tuần, Tạp chí Nhà văn và Cuộc sống, Tạp chí văn nghệ Thái Bình….. 

Cho đến bây giờ Phạm Hồng Oanh đã làm nên tên tuổi của của mình bằng những vần thơ hay và còn có những truyện ngắn hay. Truyện của Oanh giàu có về hiện thực; hấp dẫn, cuốn hút về tình tiết; vấn đề đặt ra khá sinh động, lý thú. Trong số đó có tác phẩm đã đạt giải thưởng văn học giá trị. 

Trong công tác hội chị cũng tham gia nhiệt tình và có nhiều sáng kiến, vì vậy chị được Chi hội Văn học tín nhiệm bầu làm Chi hội Phó Chi hội Văn học tỉnh Thái Bình và Uỷ viên Hội đồng nghệ thuật. Đến cuối năm 2021 nhà thơ Phạm Hồng Oanh được kết nạp vào Hội nhà văn Việt Nam.

Nói về dự định sắp tới, nhà thơ Phạm Hồng Oanh cho biết: “Tôi dự định xuất bản hai cuốn sách: một cuốn thơ Lục bát và thứ hai là tập truyện ngắn, bút ký và tản văn. Thời gian gần đây thì viết thêm nhiều tuỳ bút và tản văn nữa.”

Nhà thơ Phạm Hồng Oanh nhìn nhận cuộc sống một cách trực diện với niềm vui, nỗi buồn, cái được mất ở đời… bằng ngôn từ  giản dị nhưng đầy ý thơ. Phạm Hồng Oanh hiện tại là cây bút trẻ đầy nội lực của Hội nhà văn Việt Nam, cánh đồng thơ ấy còn mầu mỡ, còn nhiều hứa hẹn, mang đến những sắc thắm cho đời./.

Trà My