Các thành viên trong Đoàn chèo xã Đông Xuyên đang luyện tập chuẩn bị cho Hội diễn văn nghệ 

Tiếng hát chèo mượt mà đưa chúng tôi về nhà văn hóa thôn Kênh Xuyên- nơi mà ông Trần Thanh Tấu và các thành viên trong Đoàn chèo xã Đông Xuyên đang luyện tập chuẩn bị cho Hội diễn văn nghệ sắp tới. Mặc dù các thành viên trong Đoàn chèo đều đã ở vào độ tuổi xưa nay hiếm nhưng nghe tiếng hát, tiếng đàn, tiếng nhị mới thấy được niềm đam mê, tình yêu mà họ dành cho nghệ thuật chèo.

 Ông Trần Thanh Tấu - Diễn viên Đội văn nghệ Đông Xuyên: Chèo là máu thịt, là lời ăn, tiếng nói của người dân Đông Xuyên. Người mê hát như tôi chỉ biết say sưa, sớm tối với chèo. Ngày mà không hát một, hai câu chèo là không yên. Ngoài các chương trình phát ở Đài, ti vi, chúng tôi còn mở thêm các băng, đĩa nghe vì mình cũng đam mê khúc hát chèo và qua đó mình cũng học những kỹ thuật mình chưa có để khi mình hát lên dù cho bà con nghe họ cứ vỗ tay. Thế là đã phấn khởi rồi.

Đoàn chèo xã Đông Xuyên thành lập từ năm 1956. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, điều kiện cơ sở vật chất còn khó khăn, thiếu thốn, bom đạn luôn rình rập, tiếng hát chèo đã trở thành nhu cầu không thể thiếu được trong đời sống tinh thần của người dân Đông Xuyên.

Ông Tấu nhớ lại: Ngày ấy thành viên đội chèo có cả cán bộ xã, dân quân, người nông dân ban ngày miệt mài lao động sản xuất, buổi tối lại tranh thủ tập luyện các trích đoạn chèo. Mỗi khi tiếng trống chèo vang lên ở sân HTX là lúc trẻ em, người già trong xã tíu tít rủ nhau đi xem. Những đêm diễn không loa đài, không có điện, sân khấu chỉ tạm bợ nhưng người dân đều đến kín sân.

Thời điểm những năm 1990, do điều kiện kinh tế khó khăn, thiếu diễn viên, Đoàn chèo xã Đông Xuyên hoạt động cầm chừng. Đến năm 1997, những người yêu chèo trong xã  đã đứng ra tái lập đoàn chèo, đổi tên thành đội văn nghệ. Hiện tại, đội văn nghệ xã Đông Xuyên đã có gần 20 thành viên, trong đó có những người gắn bó với  Đội  vài chục năm, có những gia đình cả vợ chồng, con cái đều từng sinh hoạt trong Đội văn nghệ.

 Ông Trần Mạnh Đĩnh - Thành viên Đội văn nghệ Đông Xuyên: Đội văn nghệ tái lập từ hai bàn tay trắng, quỹ hoạt động do các thành viên tự đóng góp. Mỗi buổi biểu diễn nếu được trả tiền thù lao, đội lại dành để sắm sửa quần áo, phông màn. Hiện nay, đội đã sắm được các bộ trang phục phù hợp với từng trích đoạn chèo. Điều đặc biệt các thành viên trong đội tự làm nhạc cụ để phục vụ cho việc tập luyện và biểu diễn.

Mỗi dịp lễ, Tết, hội hè, đình đám, nhà văn hóa các thôn hay sân đình làng tiếng trống, phách, đàn nhị lại thúc giục bà con mau chóng sắp xếp việc nhà ra xem chiếu chèo. Không chỉ những tích chèo cổ như: Lưu Bình Dương Lễ, Tấm Cám, Quan Âm Thị Kính… được Đội biểu diễn thành thục. Các trích đoạn chèo hiện đại mang hơi thở cuộc sống phản ánh phong trào xây dựng nông thôn mới, phòng chống bạo lực gia đình, xây dựng gia đình văn hóa…cũng được Đội say mê tập luyện và diễn thành công tại nhiều hội thi, hội diễn không chuyên.

 Niềm đam mê và tình yêu với nghệ thuật chèo của các thành viên nơi đây đã góp phần gìn giữ và phát huy vốn văn hóa ông cha để lại.

Có một điều mà không chỉ các thành viên trong Đội văn nghệ xã Đông Xuyên mà cả những người tâm huyết với nghệ thuật chèo truyền thống lo lắng, trăn trở khi những năm gần đây, loại hình nghệ thuật này ít nhiều bị mai một, phần bởi sự xâm lấn của nhiều loại hình giải trí khác, phần bởi còn ít người nặng lòng với bộ môn chèo.

Với hơn nửa thế kỷ tồn tại và phát triển, Đội văn nghệ xã Đông Xuyên đã góp phần làm phong phú thêm đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân trong xã. Mong rằng các cấp, các ngành liên quan sẽ tạo thuận lợi cho hạt nhân văn nghệ nơi đây lưu giữ được vốn văn hoá cổ truyền để những làn điệu hát chèo tiếp tục vang xa