Từ khi Thông tư số 14 có hiệu lực đến nay, việc mua sắm trang thiết bị y tế thuận tiện hơn với Bệnh viện Tâm thần Thái Bình. Máy chụp CT cắt lớp sắp được đưa vào sử dụng sau 2 năm chuẩn bị. Tình trạng bệnh nhân phải mua từng bơm tiêm, dây truyền dịch cũng không xảy ra. Tuy nhiên, một số gói thầu mua sắm thuốc vẫn gặp khó khăn. Bệnh viện có 21 danh mục thuốc đấu thầu tập trung cấp địa phương, trong đó 2 danh mục thuốc chuyên ngành tâm thần. Sau nhiều lần đấu thầu, chỉ có 1 danh mục thuốc chuyên ngành trúng thầu. Khó khăn cũng xảy ra với những danh mục tự đấu thầu. Có loại thuốc dành cho bệnh nhân rối loạn lo âu đã nhiều năm không đấu thầu được. 

Dược sĩ Phạm Thị Uyên, trưởng khoa Dược, Bệnh viện Tâm thần Thái Bình: “Danh mục đấu thầu tại đơn vị, khi chia về các đơn vị đấu thầu thì số lượng rất ít, nhiều khi nhà thầu không dự thầu, hoặc nhà thầu dự thầu với giá dự thầu cao hơn giá kế hoạch. Ngay cả khâu lựa chọn giá kế hoạch chúng tôi cũng không thể để giá kế hoạch thấp được, vì số lượng ít mà giá thấp thì nhà thầu cũng sẽ không tham dự.”

 Vướng mắc của Bệnh viện Tâm thần Thái Bình cũng là vấn đề mà nhiều đơn vị y tế chuyên khoa đang gặp phải, do danh mục thuốc đưa về bệnh viện tự đấu thầu nhiều. Để khắc phục tình trạng này, đại diện Sở Y tế Thái Bình cho biết, ngành y tế đã đề nghị các cơ sở y tế rà soát lại các danh mục thuốc. Đối với danh mục thuốc gây nghiện, hướng thần, thuốc cấp cứu, Sở Y tế đã thống nhất với cơ quan BHXH tỉnh và được sự thống nhất của UBND tỉnh, cho phép các đơn vị áp dụng hình thức chỉ định thầu, vì giá trị mua sắm ít, giúp các đơn vị đáp ứng tốt hơn vấn đề chuyên môn. 

Ông Nguyễn Thanh Bách, trưởng phòng Nghiệp vụ Dược, Sở Y tế Thái Bình: “Đối với danh mục vật tư y tế và thuốc khác thì trong Luật Đấu thầu sẽ có hiệu lực từ năm 2024 cũng cho phép các cơ sở y tế trên cơ sở tình hình thực tế vấn đề liên quan đến đấu thầu mua sắm thuốc, vật tư y tế, trong trường hợp thiếu mà chúng ta cần mua sắm phục vụ chuyên môn thì thủ trưởng đơn vị có thể áp dụng hình thức chỉ định thầu này. Ngoài ra các gói thầu mua sắm nhỏ lẻ khác, căn cứ việc phân cấp quản lý tài sản, các đơn vị có thể áp dụng hình thức chỉ định thầu.”

 Khó khăn khác còn tồn tại là năng lực đấu thầu của một số đơn vị y tế còn yếu, thiếu kinh nghiệm đấu thầu. Dẫn đến ngay từ khâu xây dựng kế hoạch lựa chọn nhà thầu đã rất mất thời gian vì phải làm đi làm lại nhiều lần, quá trình chấm thầu cũng tương tự. Thời gian từ khi xây dựng kế hoạch lựa chọn nhà thầu đầu tiên đến khi có kết quả lựa chọn nhà thầu có thể kéo dài nhiều tháng, song khi hoàn thành thì nhiều mặt hàng vẫn không trúng thầu. 

Ông Nguyễn Thanh Bách, trưởng phòng Nghiệp vụ Dược, Sở Y tế Thái Bình: “Bộ Kế hoạch Đầu tư cũng đang có dự thảo về thông tư liên quan đến đào tạo đấu thầu. Trong đó có lộ trình cập nhật kiến thức chuyên môn liên quan đến đấu thầu cũng như chứng chỉ đào tạo đấu thầu. Ngành y tế chúng tôi dự kiến sau khi thông tư của Bộ Kế hoạch Đầu tư có hiệu lực, chúng tôi sẽ mời Trung tâm Đấu thầu qua mạng của Bộ KHĐT về tổ chức tập huấn cho các đơn vị”

Tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế đều có nguyên nhân khách quan và chủ quan. Về chủ quan, đó là các văn bản chính sách từ khi ban hành đến khi thực hiện thường có độ trễ. Tuy nhiên, những thay đổi từ đầu năm đến nay về chính sách đấu thầu, mua sắm, đã dần chứng minh được hiệu quả. Để việc đấu thầu, mua sắm, cung ứng thuốc, vật tư, hoá chất tại các bệnh viện tiếp tục được đảm bảo trong thời gian tới, lãnh đạo một số bệnh viện cho rằng, cần để việc mua sắm trong y tế là đặc thù chứ không thể mua sắm theo hàng hóa thông thường, bởi y tế là ngành cung cấp dịch vụ có điều kiện, tính chất đặc thù rất cao, liên quan mật thiết đến sức khoẻ người dân. 

Hà My