Bộ trưởng Đào Ngọc Dung thăm nơi làm việc của lao động Việt Nam tại Hàn Quốc. (Ảnh: Bộ LĐTB&XH)

PV: Trước tiên xin ông cho biết về tình hình xuất khẩu lao động sang Hàn Quốc theo chương trình EPS ở Thái Bình trong thời gian qua?

Ông Bùi Công Nhan: Hàn Quốc là một thị trường tiềm năng của xuất khẩu lao động Việt Nam nói chung và tỉnh Thái Bình nói riêng. Chương trình hợp tác đưa lao động Việt Nam đi làm việc tại Hàn Quốc với mức chi phí hợp lý góp phần quan trọng trong hoạt động xuất khẩu lao động của tỉnh.

Từ năm 2011 đến nay, Thái Bình có trên 1.000 lao động sang Hàn Quốc làm việc. Hầu hết lao động Thái Bình đi làm việc tại Hàn Quốc có việc làm ổn định, thu nhập tốt. Tuy nhiên từ năm 2012 trở lại đây, do có nhiều lao động của tỉnh đã hết hạn hợp đồng nhưng ở lại cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc. Hiện nay toàn tỉnh có 1.965 lao động đang làm việc tại Hàn Quốc theo chương trình EPS, trong đó có 694 trường hợp đang cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc.

PV: Thưa ông, Theo thông tin từ Bộ LĐTBXH thì Thái Bình có 4 huyện có số người lao động không chịu về nước khi hết hợp đồng, bị tạm ngừng xuất khẩu sang Hàn Quốc theo chương trình EPS năm 2017. Ông có thể thông tin chi tiết hơn về nội dung này?

Ông Bùi Công Nhan: Bộ LĐTB&XH đã ra thông báo việc tạm dừng tuyển chọn lao động đi làm việc tại Hàn Quốc theo chương trình EPS năm 2017 đối với 4 huyện Vũ Thư, Tiền Hải, Kiến Xương, Thái Thụy. Đây là những địa phương đang có số lượng lao động cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc từ 60 người trở lên.

Tình trạng lao động Việt Nam nói chung và lao động của tỉnh Thái Bình nói riêng tại Hàn Quốc hết hạn hợp đồng không về nước ở lại cư trú, làm việc bất hợp pháp đã ảnh hưởng xấu đến uy tín của người lao động Việt Nam, mất đi cơ hội được làm việc tại Hàn Quốc của những lao động khác tại địa phương.

Lao động bất hợp pháp thường làm những công việc nặng nhọc, rủi ro nhiều hơn, nhưng cho thu nhập cao. Trong ảnh là lao động bất hợp pháp sang Hàn Quốc được 8 tháng bằng đường du lịch. (Nguồn Internet)

PV: Nguyên nhân vì sao, lao động xuất khẩu ở Hàn Quốc lại vi phạm nhiều hơn so với các nước khác, thưa ông?

Ông Bùi Công Nhan: Tình trạng lao động xuất khẩu ở Hàn Quốc lại vi phạm nhiều hơn so với các nước khác có nhiều nguyên nhân, trong đó có một vài nguyên nhân chính như sau:

- Hàn Quốc là một thị trường lao động có tiềm năng, mức thu nhập cao hơn một số thị trường khác. Hầu hết tâm lý của người lao động muốn thủ tục đi làm việc tại Hàn Quốc đơn giản và nhanh nhất, công việc tự do nên trốn ra ngoài làm để có thu nhập cao hơn.

- Nhận thức, ý thức của người lao động chưa tốt. Vì lợi ích kinh tế trước mắt của cá nhân mà người lao động bỏ qua các điều khoản quy định của pháp luật hoặc không nhận thức đầy đủ về chính sách việc làm lâu dài, cố tình trốn ra ngoài làm việc và nghĩ như thế không ảnh hưởng gì cả. Khi đã bỏ trốn ra ngoài thì không thể quay trở lại nên trốn được tới đâu hay tới đó vì về nước không có việc làm.

- Hiện nay mới có các chế tài xử lý vi phạm đối với lao động cư trú bất hợp pháp từ phía Việt Nam, phía Hàn Quốc chưa có đầy đủ chế tài xử lý đối với doanh nghiệp sử dụng lao động Việt Nam cư trú bất hợp pháp.

- Công tác tuyên truyền, vận động của chính quyền, đoàn thể ở cơ sở chưa thực sự quyết liệt, thiếu sự hợp tác kiên quyết của thân nhân người lao động.

PV: Trước thực trạng lao động tại Hàn Quốc không chịu về nước khi hết hợp đồng tỉnh Thái Bình có những giải pháp gì, thưa ông?

Ông Bùi Công Nhan: Trước thực trạng lao động tại Hàn Quốc không chịu về nước khi hết hợp đồng thì UBND tỉnh Thái Bình chỉ đạo các ban ngành, đoàn thể ở tỉnh, huyện, thành phố phối hợp tuyên truyền vận động người lao động về nước đúng hạn; tuyên truyền sâu rộng trên các phương tiện thông tin đại chúng về tình hình lao động của tỉnh tại Hàn Quốc, danh sách lao động hết hạn hợp đồng không về nước; các biện pháp xử lý đối với người lao động cố tình ở lại làm việc bất hợp pháp tại Hàn Quốc. Đồng thời thực hiện nghiêm túc Nghị định 95/2013/NĐ-CP ngày 22/08/2013 của Chính phủ về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động.

Sở LĐTB&XH đã phối hợp cùng các huyện, thành phố triển khai chính sách ân hạn đối với lao động Việt Nam đang cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc tự nguyện về nước; cùng các huyện, thành phố ký cam kết nhằm giảm tỷ lệ lao động của địa phương vi phạm hợp đồng; gửi thư của chủ tịch huyện, thành phố đến gia đình người lao động để họ vận động con em họ chấp hành quy định pháp luật, không vi phạm hợp đồng lao động, về nước đúng thời hạn.

UBND các xã, phường, thị trấn thông báo đến thôn, xóm, gia đình của người lao động, niêm yết công khai danh sách lao động cư trú bất hợp pháp, lao động gần hết hạn hợp đồng, thông báo trên Đài truyền thanh các xã, phường, thị trấn 01 tuần/ lần. Tổ công tác của xã, phường, thị trấn hàng tháng đến từng gia đình người lao động đang làm việc tại Hàn Quốc đôn đốc, vận động người thân về nước đúng thời hạn.

Yêu cầu đơn vị cung ứng và đề nghị đơn vị được phép đưa lao động đi làm việc tại Hàn Quốc làm tốt công tác tuyển chọn, đào tạo tay nghề và bồi dưỡng kiến thức cần thiết cho người lao động trước khi xuất cảnh đi làm việc ở Hàn Quốc.