Chúng tôi tìm đến khu vực chuyển đổi vùng đất kém hiệu quả sang trồng chuối tây Thái Lan tại thôn Phụ Thành, xã Đông Trà, huyện Tiền Hải. Được Hội nông dân xã giới thiệu đến thăm mô hình trồng chuối Thái Lan của gia đình ông Lại Thế Đóa. 

Gia đình ông Đóa là một trong số những nông dân trồng chuối tây Thái Lan đầu tiên tại xã Đông Trà và cũng là người trồng có diện tích lớn nhất, với gần 1.000 m2. Ông Đóa mang mô hình chuối tây Thái Lan về trồng tại xã Đông Trà từ năm 2015. “Chuối lai này cho năng suất cao gấp 2-3 lần so với chuối trồng truyền thống. Công chăm sóc ít, mà không phải mất chi phí cho việc dùng thuốc bảo vệ thực vật. Tôi không hạch toán chi li nhưng hiệu quả gấp 3 lần so với cấy lúa.” - Ông Đóa cho biết. 

Ông Đóa thu hoạch chuối đã đến kỳ để mang đi tiêu thụ

Do đặc tính cây chuối tây Thái Lan ưa ẩm, ông Đóa và một số hộ trồng tại Đông Trà đã đào ao, hoặc tạo các rãnh xen kẽ các hàng chuối để tiện chăm sóc. Chuối tây Thái Lan sau trồng hơn 1 năm sẽ ra hoa, kết trái. Mỗi buồng có trọng lượng từ 25 đến 30 kg. Trước lúc trồng, mỗi gốc bón lót 1kg vi sinh hữu cơ bã đậu tương, khi chuối tây bén rễ hồi xanh thì bón theo tỷ lệ 1kg dùng cho 30 gốc chuối. Đến giai đoạn chuẩn bị ra quả thì bón thúc 2 đợt, cứ 1kg bón cho 7-8 gốc. Đến thời kỳ ra bắp chuối thì 1kg mang bón cho 5 gốc để cho quả to và đồng đều. 

Là cây ưa ẩm, người dân Đông Trà trồng chuối quanh ao hoặc hoặc tạo các rãnh xen kẽ các hàng

Sau 5 năm trồng chuối tây Thái Lan, mỗi gia đình tại xã Đông Trà, huyện Tiền Hải đều tìm ra những kinh nghiệm hữu ích để ứng phó với thời tiết. Để chuối không bị gãy gục khi mùa gió bão, các gia đình trồng chuối tại Đông Trà huy động cả nhà và thuê người làm cột chống cho cây. Với thời tiết của miền Bắc từ tháng 4 đến tháng 8 thường tập trung các cơn bão, nếu chuối trỗ vào giai đoạn này thường là bị chín non. Để tránh bão, người trồng chuối tại xã Đông Trà đã tính toán sao cho chuối ra buồng vào giai đoạn tháng 9-10 thì sản lượng đạt tốt nhất. 

Trong thời gian thu hoạch chuối, chuối mẹ sẽ cho ra các cây con nhưng để lứa tiếp theo cây đạt hiệu quả tốt nhất, người trồng chỉ nên để lại một cây và chăm bón như ban đầu. Và sau 2 vụ thu hoạch sẽ phải đốn bỏ hoàn toàn để trồng lại. Có như vậy, cây chuối mới cho thu hoạch với sản lượng cao nhất. 

Ông Nguyễn Văn Đen xã Đông Trà chăm sóc chuối tây Thái Lan 

Với những kinh nghiệm trồng chuối tây Thái Lan của mình, ông Nguyễn Văn Đen chia sẻ: “Chăm sóc chuối cũng cần quan sát đến sự sinh trưởng của cây, mỗi năm bón phân tổng hợp hai đợt, nhất vào dịp chuối ra hoa, hay sau đợt thu hoạch. Nếu cây chuối ngả vàng cần bón thêm phân đạm để cây khỏe, cho quả to, đều và đẹp. Mỗi cây mẹ đẻ chỉ để 1-2 cây con tốt để cây phát triển tốt, ra buồng sai.”

Hiện nay, xã Đông Trà có 10 ha diện tích trồng chuối tây Thái Lan. Theo tính toán của người dân, thì trồng chuối tây rất hợp với điều kiện tại địa phương. Hiện nay ở Đông Trà cũng như rất nhiều vùng quê khác, đa số lao động trẻ đều đi làm công ty, tham gia làm nông nghiệp chủ yếu là người già. Do vậy, việc chuyển đổi từ cấy lúa kém hiệu quả sang trồng chuối tây Thái Lan vừa giúp họ tiết kiệm được công chăm sóc mà đất nông nghiệp lại không bị bỏ hoang.

Đánh giá về hiệu quả kinh tế mang lại cho người dân địa phương, ông Phạm Văn Vĩ - Chủ tịch Hội nông dân xã Đông Trà, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình cho biết: “Cây chuối tây Thái Lan rất hợp với vùng đất Đông Trà. Lúc đầu người trồng chỉ mất công múc đất, đào ao. Sau trồng, người già cũng chăm sóc tốt. Hiệu quả mang lại từ 200 triệu đến 300 đồng/ha.”

 Ông Phạm Văn Vĩ (áo trắng ngoài cùng bên trái) đến thăm vườn chuối nhà ông Lại Thế Đóa

Cây chuối tây Thái Lan không chỉ cho thu hoạch quả mà còn thường xuyên thu hoạch lá để phục vụ các cơ sở chế biến giò, gói bánh… Hoa chuối khi đã trổ đủ lượng quả trên cây còn được cắt bán cho thương lái thu mua để cung cấp cho các nhà hàng, các gia đình có cỗ... Hoa chuối vừa là nguồn đặc sản, vừa là nguồn rau sạch đảm bảo cho người tiêu dùng. Do vậy, nếu người trồng chuối tận dụng những ưu điểm này để thu hoạch đúng thời điểm thì giá trị trồng chuối tây Thái Lan sẽ cao hơn.

 Bùi Minh