Không thể phủ nhận được tác dụng của nhà văn hóa thôn, làng đối với cộng đồng dân cư. Song cũng nhận thấy rất rõ những bất cập trong hoạt động của nhà văn hóa. Hệ thống thiết chế nhà văn hóa thôn, làng ở Thái Bình còn hạn chế, khó khăn, chất lượng và hiệu quả hoạt động chưa cao. Đa số nhà văn hóa xã đã được đầu tư trang thiết bị chuyên dùng như: Tăng âm, loa máy, ánh sáng, phông màn, bàn ghế. 

Tuy nhiên vẫn còn một số địa phương chưa quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị chuyên dùng cho nhà văn hóa thôn. Nhiều nhà văn hóa được xây dựng với diện tích bố trí hơn 100 chỗ ngồi, với dân số hàng trăm hộ, hàng nghìn khẩu thì nếu có hơn 50% chủ hộ đi hợp thôn, thì nhà văn hóa đã không đủ chỗ ngồi. Và còn thiếu nhiều về thiết chế, cơ sở vật chất để hoạt động. 

Bà Trần Thị Thuật - xã Đông Hải, huyện Quỳnh Phụ: Chúng tôi cũng muốn có những tủ sách và có những tờ báo trong khi ra chờ họp, chưa vào giờ họp chính thức thì chúng tôi muốn tham khảo, xem sách báo để có thêm kiến thức nuôi dạy con cháu và những bài thuốc hay chữa trị trong gia đình.

Ông Nguyễn Quốc Huy - Trưởng thôn Trình Trung Đông, xã An Ninh, huyện Tiền Hải: Trong hội trường bây giờ chỉ có 100 ghế nhưng ở thôn từ 300 - 500 hộ, mỗi khi họp chúng tôi phải thuê bàn ghế ngồi ngoài trời, bắc rạp, riêng nhà văn hóa chúng tôi phải có sân bóng, thế nhưng thực tế hiện nay sân bóng cho thanh thiếu niên vẫn chưa có.

Trong khi người dân ở nhiều khu phố vẫn thiếu những địa điểm sinh hoạt cộng đồng, hoặc phải sinh hoạt lồng ghép, cơ sở vật chất chật hẹp… Thì lại có những công trình nhà văn hóa thôn, tuy mới được đầu tư xây dựng, cơ sở vật chất khá khang trang, có cả các công trình phụ trợ sân chơi thể thao, nơi để các dụng cụ sinh hoạt văn hóa, văn nghệ… Thế nhưng chỉ khi cần thì nơi đây được sử dụng để tổ chức hoạt động, còn sau đó thì dường như việc bảo quản, giữ gìn và phát huy những giá trị của nhà văn hóa thôn chưa được quan tâm đúng mức. 

Ông Đỗ Ngọc Khánh - Phó trưởng thôn Lạc Thành Nam, xã Tây Ninh, huyện Tiền Hải: Nhà văn hóa chỗ chúng tôi xây dựng được 6 năm, nhưng hoạt động chưa hiệu quả.

Ông Nguyễn Văn Giáo - Công chức Văn hóa thông tin và Thể thao xã An Ninh, huyện Tiền Hải: Nhiều nhà văn hóa, tôi thấy hoạt động còn bất cập, có khi là đóng cửa hàng tháng, có khi tôi đi qua tôi vẫn thấy cửa đóng. Các cấp, các ngành từ trên xuống dưới cũng cần có giải pháp để nhà văn hóa thôn hoạt động hiệu quả hơn.

Theo quyết định của UBND tỉnh Thái Bình ban hành quy chế tổ chức, hoạt động nhà văn hóa thôn, làng, tổ dân phố thì nhà văn hóa thôn do Chủ tịch UBND cấp xã ra quyết định thành lập theo đề nghị của thôn… Nhà văn hóa thôn có ban điều hành. Ban điều hành có từ 3 - 5 người, nhưng qua tìm hiểu chúng tôi được biết, ở không ít địa phương chưa thành lập ban điều hành nhà văn hóa thôn, phần lớn là do cán bộ thôn chịu trách nhiệm quản lý cơ sở vật chất. Ở một số địa phương thành lập ban điều hành, thì số lượng lại nhiều hơn so với quy định. Có những thôn ban điều hành tới hơn chục người, nhưng hoạt động hiệu quả nhà văn hóa thôn vẫn cầm chừng, một bộ phận người dân không mấy mặn mà với các hoạt động, phong trào mang tính tập thể. Một số nhà văn hóa tuy đã được đầu tư quan tâm xây dựng mới, nhưng vẫn thực hiện theo quy định, quy chế hoạt động cũ.

Ông Trần Duy Học - công chức Văn hóa thông tin và Thể thao xã Đông Hải, huyện Quỳnh Phụ: Hệ thống nhà văn hóa từ xã đến cơ sở, tôi đề nghị các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, có nội quy chung và quản lý hệ thống nhà văn hóa đến cơ sở cho thống nhất.

Những bất cập trong hoạt động nhà văn hóa thôn, làng là một thực tế ở mỗi địa phương cần phải sớm tìm ra những giải pháp cụ thể phù hợp để khắc phục nhằm gìn giữ và phát huy hiệu quả của công trình đã xây dựng để đáp ứng yêu cầu trước mắt cũng như lâu dài./.

                                                            Phương Duyên