"Thành công có được trong 30 năm qua giữa hai nước sẽ không thể thực hiện nếu không có tầm nhìn xa của lãnh đạo Việt Nam, trong việc nhìn nhận tầm quan trọng của vấn đề này đối với người Mỹ", Chuẩn đô đốc Jon Kreitz, Phó giám đốc Cơ quan tìm kiếm tù binh và người mất tích thuộc Bộ Quốc phòng Mỹ (DPAA), hôm nay nhấn mạnh trong Lễ kỷ niệm 30 năm hợp tác về tìm kiếm người Mỹ mất tích trong chiến tranh (MIA) tại Hà Nội.

Theo ông Kreitz, Việt Nam và Mỹ bắt đầu đợt tìm kiếm chung lần đầu tiên vào tháng 9/1988. Kể từ đó, các nhân viên điều tra, khai quật và khoa học của Mỹ và Việt Nam đã tham gia 133 đợt hoạt động hỗn hợp. Kết quả trong hơn 1900 quân nhân Mỹ được cho là mất tích, hai bên đã hồi hương 958 bộ hài cốt lính Mỹ, trong đó 725 đã được nhận dạng. 

"Mối quan hệ trong hợp tác MIA đã tiến triển từ đối đầu giữa hai nước trong quá khứ thành tin tưởng lẫn nhau và bây giờ là tình bạn và đồng nghiệp", ông Kreitz nói.

Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, nhắc lại việc Việt Nam và Mỹ đã lập cơ quan tìm kiếm hài cốt lính mất tích hai tuần sau khi Hiệp định Paris được ký năm 1973. "Điều đó chứng tỏ khát vọng hoà bình và tầm nhìn xa của hai nước", ông Vịnh nói.

Thứ trưởng cho rằng hoạt động tìm kiếm người mất tích không chỉ khép lại quá khứ mà còn là cánh cửa mở rộng cho hợp tác của hai bên. Việt - Mỹ cùng cam kết không ai bị bỏ lại, kể cả hàng nghìn lính Mỹ và hàng triệu liệt sĩ của Việt Nam và đó là hợp tác lâu dài. 

Bà Caryn McClelland, Phó đại sứ Mỹ tại Việt Nam khẳng định nhiệm vụ kiểm kê POW/MIA đã đóng vai trò như một cây cầu giúp tạo nên sự kết nối chặt chẽ của mối quan hệ song phương ngày càng phát triển của hai nước. Mỹ cam kết sẽ tiếp tục hỗ trợ việc rà phá các vật liệu nổ trên khắp Việt Nam, cùng nhau hoàn tất thành công dự án xử lý chất dioxin ở Đà Nẵng và tiếp tục hợp tác để xử lý ở sân bay Biên Hoà.

Trao đổi với VnExpress bên lề sự kiện, ông Buddy Newell, nhân viên phân tích của Mỹ, người làm việc tại Việt Nam từ năm 1991 cho biết ông đến Hà Nội khi mới hơn 20 tuổi. Sau mỗi lần làm xong đợt tìm kiếm, ông đều thấy phía Việt Nam nỗ lực rất lớn, từ quan chức trung ương đến huyện xã và cả người dân ở hiện trường. Ông cho biết không thể quên vụ rơi trực thăng năm 2001 làm 9 cán bộ Việt Nam và 7 chuyên viên MIA của Mỹ thiệt mạng ở Quảng Bình.

"Tôi có cảm giác buồn vui lẫn lộn trong lễ kỷ niệm này, vì hai bên có những mất mát và vui vì mối quan hệ giữa hai nước đã tốt hơn rất nhiều. Mong rằng chúng ta sẽ duy trì được điều đó", ông nói. 

Theo Vnexpress