Một nghiên cứu mới đây cho thấy, thường xuyên ngồi thiền sẽ giúp những bộ não trung niên trẻ hơn 7,5 năm so với tuổi thực. Các nhà nghiên cứu nói rằng sự kết hợp giữa tập trung cao độ và thư giãn có thể làm nảy sinh sự phát triển của những tế bào não mới.

Thiền giúp não bộ trẻ hơn. Một nghiên cứu đã phát hiện ra 1 người 50 tuổi và hay thiền có độ tuổi của não chỉ khoảng 42 - 43 tuổi (Nguồn ảnh: Corbis)

Các nhà khoa học đã scan não của 50 người Mỹ hay ngồi thiền và 50 người không thiền khác. Các bản scan được phân tích bằng 1 chương trình máy tính sử dụng hình ảnh và đánh giá độ tuổi của não bộ dựa trên các tình trạng vật lý của bộ não.

Kết quả thu được rất đáng lưu ý. Nhìn chung, tuổi của não và tuổi thật của những người không thiền là giống hệt nhau, ví dụ, tuổi của não của người 55 tuổi là 55 tuổi. Tuy nhiên, não của những người thiền thì trẻ hơn tuổi thật của họ. Những người 50 tuổi trung bình có bộ não ở khoảng 42 đến 43 tuổi.

Ích lợi này đặc biệt tốt cho những người nhiều tuổi. Cứ mỗi 1 năm sau năm 50 tuổi, ngồi thiền sẽ kéo lùi 1 năm tuổi của não bộ, theo tạp chí Neurolmage. Nhà nghiên cứu Christian Gaser của Bênh viện thuộc Đại học Jena nói: “Những phát hiện này dường như gợi ý rằng thiền có lợi cho việc bảo vệ não, làm chậm tốc độ lão hóa não bộ trong suốt cuộc đời”.

Tiến sỹ Gaser, hợp tác cùng các nhà khoa học Mỹ và Úc trong nghiên cứu này, cho biết rằng họ vẫn chưa rõ thiền bảo vệ bộ não như thế nào nhưng có khả năng là “quá trình tập trung thần kinh cao độ” đã làm thúc đẩy sự phát triển của các tế bào và liên kết mới. Các chất hóa học tạo ra nhờ cảm giác tốt hơn sau mỗi lần thiền cũng có thể là 1 lý do.

Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng nhìn chung, những người thiền có thể sống 1 cuộc sống lành mạnh hơn. Cũng có khả năng rằng 1 vài khác biệt vốn có trong cấu tạo của bộ não khiến 1 vài người có xu hướng thiền hơn.

 Một nghiên cứu phát hiện rằng sự kết hợp giữa tập trung và thưu giãn có thể làm nảy sinh sự phát triển của những tế bào não mới (Nguồn ảnh: Corbis)

Những người được nghiên cứu có những cách thiền khác nhau, và họ đã thiền trung bình 20 năm, có người đã hơn 40 năm. Một vài người thiền 7 lần/tuần. Hiện vẫn chưa rõ rằng kết quả của những lần “bùng nổ” ngắn thì có lợi hơn, hay sự tập trung tinh thần, phương pháp “mediation-lite” – đang ngày càng trở nên phổ biến – có cùng 1 tác dụng.

Thú vị là các nghiên cứu tiết lộ rằng thiền không phải là cách duy nhất để giúp cho não bộ tươi trẻ, giới tính (nữ giới) cũng có 1 vai trò nhất định. Bộ não của nữ giới, nhìn chung, trẻ hơn 3 tuổi so với nam giới, dù họ có thiền hay không.

Thiền được cho là có tác dụng tăng cường sức khỏe trong nhiều cách khác nhau, từ tăng cường hệ miễn dịch cho đến xóa bỏ cảm giác cô đơn. Nhiều người nổi tiếng như Gwyneth Paltrow và Richard Gere cũng ca ngợi tác dụng của thiền.

Trong khi đó, nhiều người cũng cảnh báo về những tác dụng phụ không mấy thoải mái của thiền, từ việc co giật, run rẩy cho đến ảo giác, trầm cảm và thậm chí là suy nhược. Họ nói rằng mặc dù để tâm trí trống rỗng có thể giúp thanh tẩy tư duy, nhưng cũng có thể thực sự khiến cho “lớp váng” (scum) nổi lên trên bề mặt.

Một nghiên cứu của trường Đại học California phát hiện rằng 63% những người theo phương pháp thiền bị ít nhất 1 tác dụng phụ, từ lẫn lộn đến hoảng sợ và trầm cảm. Nghiên cứu khác cũng phát hiện ra các vấn đề khác từ co giật rồi mất ý thức, đến tay rung liên hồi và hưng phấn thái quá. Đáng lo ngại là những vẫn đề này có thể kéo dài hàng năm trời và ảnh hưởng đến công việc cũng như các mối quan hệ, nhà tâm lý Miguel Farias tại Đại học Coventry cho biết.