.

Ai đó viết câu thơ :
‘’ Cứ theo hương hoa bưởi
Là tới ngõ nhà em’’…
 Nhớ một thủa hoa niên, nhớ dáng người xa khuất cuối ngõ làng, đi về phía đầu ngọn gió ngát hương hoa. Nhớ một tình yêu dang dở, hay nhớ đám cưới độ giêng hai bắc rạp cưới dưới tán cây bưởi đương hoa. Ngoảnh đi ngoảnh lại, con đã lớn, tóc đã bạc, hương hoa bưởi thơm mỗi độ, lại nhớ chuyện ngày xưa, lại đăm đăm nhớ về xưa cũ. Hoài niệm bắt đầu từ hương hoa hay từ cái màu trắng tinh khiết kia chẳng biết nữa?

Nhớ cây bưởi đào, cây bưởi xanh , hoa chi chít, bà hay mẹ dặn phải giữ hoa, thì quả mới sai.Chờ 1 quả rụng, nhỏ trong lòng tay ,nhặt,  rủ nhau chơi mốt. Rất có thể tuổi 15-16 nhặt một bông hoa, cài lên tóc, soi gương một mình, hay là giấu mẹ cất trong túi áo, đến khi hoa ố vàng mới sực nhớ ra. Sau mùa hoa bưởi năm ấy, đã thành thiếu nữ, biết nhớ, biết yêu. Có nhiều bài thơ viết về loài hoa này lắm! Loài hoa nở khi mùa xuân viên mãn, khi đào đã phai, mưa xuân ướt áo, hương hoa bưởi ngan ngát như đọng lại trong lớp mưa hay sương chẳng thể phân định nổi. Hoa bưởi đẹp, hoa theo chùm rất sai, có khi cầm nặng tay. Nụ to, nhụ nhỏ, xen lẫn bông trắng, nhị vàng, khi nở hết, năm cánh quăn căng tràn, như thể để nhị hoa được hút khí trời và hơi sương, gió mùa xuân được nhiều nhất. Nhị vàng rơi rắc cùng cánh hoa nhiều khi như trải thảm, một thứ thảm  hoa tự nhiên đẹp và thơm đến nao lòng. Bọn trẻ tìm bông’’ hoa cái’’, thấy nhị vươn dài nói bắt trước người lớn: Hoa cái thể nào cũng đậu quả đấy. Cây bưởi cũng in dấu bao kỉ niệm thủa ấu thơ, có khi theo suốt đến tận mãi sau này, bởi những câu chuyện như vậy.

Xưa, cây bưởi trồng đầu hồi nhà, cây bưởi trồng góc sân, cứ mùa này là  ướp thơm cả nhà trên nhà dưới. Lá bưởi mẹ gội đầu, hoa bưởi ướp trà, trái bưởi bà đếm cành la cành bổng, chọn quả thắp hương nhà thờ tổ, quả bầy mâm ngũ quả. Rồi những quả nào bán rằm chợ phiên, bán bưởi tết chợ làng…Cây cứ lớn dần theo năm tháng, theo tuổi của bọn trẻ, theo cả màu tóc trên đầu bà, đầu mẹ cha.

Đến hẹn lại lên, tiết mùa nhắc cây ra hoa, thế mà người ta cứ thắc thỏm mỗi mùa hoa, như thể năm nào cũng mới. Mùa hoa như đọng đầy kí ức an bình và yên ấm. Nó như mùi tóc mẹ, tóc người em gái, như vị ngọt thơm của chén trà nóng trong miệng, lại như cả những ước mơ thời trẻ.

                                                 
Lại một mùa hoa bưởi thơm trong lòng tay rồi! Bây giờ, hoa bưởi về trên phố nhiều lắm, trong những gánh hàng hoa của các cô các chị. Hoa hái xuống cả chùm, cùng với vài cánh lá non trên cuống. Hoa bán có cân, có lạng, chị mặc váy, em áo diện, thấy hàng hoa là sà xuống hít hà rồi nhặt hoa đặt vào đĩa cân. Hoa mang về mỗi căn nhà, hoa ướp trà, hoa dành nấu bát chè  ăn trong tiết trời se lạnh. Một không gian ấm cúng trở về trong mùi hoa khi thoang thoảng, lúc ngan ngát. 

Chắc hẳn, sẽ có người trong nhà ngỡ ngàng vì tài khéo tay của vợ, của mẹ, của cô con gái mới lớn, đã biết việc nhà. Hoa cho con người niềm vui ấm áp, sum vầy, là vậy.

Nay mai thôi, nắng lên, nắng gắt hơn, nóng hơn, hoa đã trốn lặn vào trong vị trà, vị bột sắn, trong những lọ tinh dầu xinh xắn của các chị, các em gái rồi. Những quả non, xanh tơ sẽ lớn lên cho mùa quả mới. Người ta sẽ lại nhắc nhớ về 1 mùa hoa bưởi vừa mới qua trong tiếc nuối. Và không ít người sẽ lại đợi chờ đến mùa sau, mùa hoa mới tinh khôi, như lúc này đây, bông trắng, nhị vàng, thơm ngát và kí ức ngọt ngào cơ hồ đã trở về.