Bộ Trưởng Nguyễn Ngọc Trìu đến Trung tâm Hưng Lộc năm 1987 thăm thành tựu tiến bộ kỹ thuật “trồng ngô lai xen đậu ở vùng Đông Nam Bộ”  (Nguồn: Internet).

Ông Nguyễn Ngọc Trìu được coi là chuyên gia đầu ngành nông nghiệp và rất hay đi “thâm nhập thực tế”. Ở tuổi 80,  ông còn lặn lội  thăm mô hình trồng cây dó bầu xen sắn ở bản Hìn, phường Chiềng An, Tỉnh Sơn La. Ông hăng hái thăm mô hình ở nơi địa hình đồi dốc, trơn trượt, leo đồi, hăng hái trao đổi với chủ trang trại để tìm hiểu những khó khăn, vướng mắc trong quá trình trồng cây dó bầu – một loại cây rất mới ở Sơn La thời điểm đó. Lúc còn sống, ông rất tâm huyết với lĩnh vực kinh tế trang trại và mô hình VAC (vườn – ao – chuồng), với khát khao mong muốn bà con nông dân có thể làm giàu từ nghề vườn, bắt vườn tạp phải cho hoa thơm trái ngọt, bắt từng ao hoang, bờ giậu, đồi núi trọc phải “đẻ” ra tiền… 

Bộ Trưởng Nguyễn Ngọc Trìu thăm mô hình “nghiên cứu phát triển đậu rồng ở các tỉnh phía Nam”(Nguồn: Internet).

Khi ông Nguyễn Ngọc Trìu đang là Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp, rồi Phó Thủ tướng Chính phủ, ông đã ấp ủ ý tưởng thành lập một tổ chức hội nghề nghiệp để tập hợp những người có đam mê làm nghề vườn. Về ý tưởng này, ông Trìu cho biết xuất phát từ mô hình “vườn cây – ao cá” của Bác Hồ, ông muốn cùng nhiều chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực nông nghiệp phát triển thành một mô hình đa dạng hơn, đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn: Vườn – ao – chuồng (VAC). Theo đó, mô hình này không chỉ giúp nông dân đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng, tự cung tự cấp thực phẩm cho gia đình, mà còn có sản phẩm đưa đi tiêu thụ. Đặc biệt, mô hình VAC có thể giải quyết tốt bài toán về an toàn vệ sinh thực phẩm và vệ sinh môi trường, khi toàn bộ chất thải trong quá trình chăn nuôi có thể dùng bón cho rau màu, cây ăn trái. Và qua thực tế sản xuất hiện nay, người ta càng thêm khâm phục trí tuệ, đầu óc nhìn xa trông rộng của ông khi vấn đề an toàn thực phẩm vẫn luôn “nóng” trong từng bữa ăn của mỗi gia đình…

Khi Hội Làm vườn Việt Nam được thành lập (năm 1986), ông Nguyễn Ngọc Trìu đã luôn theo sát từng bước đi của Hội và kịp thời phát hiện những khó khăn, gian khó, động viên những nhân tố, điển hình mới trong phong trào phát triển kinh tế VAC, kinh tế trang trại và tham gia vận động nhiều chính sách, cơ chế có lợi cho hoạt động của Hội. Nhờ đó, tổ chức Hội Làm vườn Việt Nam đã dần lớn mạnh, vươn tỏa khắp cả nước.

Với mục tiêu ban đầu là đảm bảo dinh dưỡng trong bữa ăn của mỗi gia đình, giờ đây mô hình VAC đã vượt ra khỏi những mảnh vườn, vuông ao chật hẹp, trở thành một loại hình kinh tế có đóng góp quan trọng trong phát triển nông nghiệp, nông thôn, giúp nhiều nông dân thoát nghèo, vươn lên làm giàu và mang về nhiều ngoại tệ cho đất nước.

Khi nền kinh tế đất nước chuyển sang kinh tế hàng hóa, ông Nguyễn Ngọc Trìu lại đi khắp nơi chỉ đạo các cấp hội, vận động bà con hội viên phải mở rộng quy mô VAC, đầu tư tiến bộ khoa học kỹ thuật, cơ giới hóa, chuyển sang sản xuất hàng hóa theo hướng an toàn, GAP để có thu nhập cao hơn…

Ông Nguyễn Ngọc Trìu Thăm mô hình làm vườn của các hội viên. (Nguồn: Internet)

Trên khắp mọi miền đất nước giờ đây, đi đến đâu cũng thấy những mô hình kinh tế VAC do hội viên, nông dân xây dựng và phát triển. Mỗi lần hái quả ngọt từ mảnh vườn của gia đình, nhiều người sẽ nhớ đến vị Chủ tịch Hội Làm vườn Việt Nam, “thủ lĩnh” của ngành nông nghiệp giàu tâm huyết, một đời đau đáu với nông nghiệp, nông dân, nông thôn…

Nhiều người làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp có dịp gặp gỡ làm việc với ông Nguyễn Ngọc Trìu gọi ông là “Cụ Trứ Nguyễn Ngọc Trìu” .

Cụ Trứ Nguyễn Ngọc Trìu là một chính khách lớn, có cuộc đời và sự nghiệp dường như là cụ Nguyễn Công Trứ của thời đại Hồ Chí Minh. Mọi người khi nhắc đến Cụ đều nhớ ngay đến vị Chủ tịch tỉnh Thái Bình sinh ở Tây Giang, huyện Tiền Hải đã làm rạng ngời “quê hương 5 tấn”, nhớ ông Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp trí tuệ, xông xáo và rất biết lắng nghe, sau này làm Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng phụ trách mảng Nông – Lâm – Ngư nghiệp và Đặc phái viên của Thủ tướng Phạm Văn Đồng đối với vùng Nam Bộ .

Cụ Trứ Nguyễn Ngọc Trìu là một danh nhân lỗi lạc, một nhân cách lớn như nhà văn Nguyễn Tuân nhận xét: “Trìu làm lãnh đạo nhưng trước hết là một Con Người”.