Đền Mẫu Hạ Đồng xã Thụy Sơn, huyện Thái Thụy là nơi phụng thờ Thánh mẫu đệ tam Cống nương phu nhân cùng các tướng sỹ đã có công dựng nước và giữ nước ở thế kỷ thứ 2 trước Công nguyên. Trong Đền hiện còn thờ pho tượng cổ Mẫu Cống nương , bài vị và các sắc phong.  Trong ngôi đền cổ kính, tòa Đệ Nhị và tòa Đại Bái còn nguyên vẹn có niên đại khoảng 800 năm. Năm 1990, Đền Hạ Đồng được Bộ Văn hóa thể thao và du lịch xếp hạng Di tích lịch sử cấp Quốc gia.

Ông Lê Văn Hạnh - Thôn Hạ Đồng xã Thụy Sơn, huyện Thái Thụy: Mẫu là người làng Hạ Đồng, được vua Thục đón về triều làm Hoàng Phi. Mẫu đã dạy cho nhân dân chúng tôi nghề cây lúa, trồng ngô đánh bắt hải sản từ cách đây 2000 năm. Nhờ đó mà đến nay cuộc sống của người dân Hạ Đồng luôn sung túc ấm no cho nên nhân dân chúng tôi rất ngưỡng mộ.

Không chỉ mang ý nghĩa Di tích lịch sử văn hóa Quốc gia, Khu di tích đền Mẫu Hạ Đồng còn là một quần thể kiến trúc và tín ngưỡng độc đáo. Ngôi Đền và Lễ hội truyền thống từ lâu đã trở thành biểu tượng của lòng trung quân – ái quốc – tình hiếu nghĩa – thủy chung và là nơi sinh hoạt, giáo dục truyền thống văn hóa, văn hiến, yêu nước và cách mạng  của người dân Thụy Sơn;  thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn tưởng nhớ và tri ân đức Thánh Mẫu; công lao dựng nước và giữ nước của các bậc tiền nhân . 

Ông Lê Đức Chọn - thôn Hạ Đồng xã Thụy Sơn huyện Thái Thụy :Mọi người rất phấn khởi mong đến ngày Hội của đức Thánh Mẫu. Nhân dân từ xa gần lấy cái ngày đó để về dâng hương tưởng nhớ đến công lao to lớn của Đức Thánh mẫu và các vị nhân thần.

Lễ hội đền mẫu Hạ đồng xã Thụy Sơn huyện Thái Thụy sẽ diễn ra từ ngày 10-12/9 âm lịch. Lễ hội không chỉ đáp ứng nhu cầu văn hóa tâm linh của các tầng lớp nhân dân mà còn là dịp quảng bá, từng bước đưa lễ hội trỏ thành điểm đên hấp dẫn trong hành trình du lịch lịch sử văn hóa tâm linh của cả nước.

Điểm nổi bật của Lễ hội truyền thống đền Mẫu Hạ Đồng năm nay đó là được tổ chức với quy mô lớn hơn ở cả phần lễ và phần hội. Với  các nghi lễ như: rước hội tụ, tế Mẫu và hát chầu văn. Phần hội có nhiều  trò chơi dân gian độc đáo nhằm bảo tồn, phát huy các giá trị di sản, văn hóa đặc sắc của vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng. Hiện công tác chuẩn bị được cơ bản hoàn tất và sẵn sàng cho ngày khai hội vào ngày 10/9 âm lịch. 

Ông Ngô Ngọc Chiêm - Chủ tịch UBND xã Thụy Sơn huyện Thái Thụy : Năm nay công tác chuẩn bị sớm hơn làm sao để cho mọi người đến với lễ hội có một dấu ấn không những năm nay mà nhiều năm sẽ về với lễ hội, và khi về với lễ hội được tham dự lễ Thánh Mẫu và tham gia vào các trò chơi dân gian.

Với sự chuẩn bị chu đáo, lễ hội đền Mẫu Hạ Đồng năm 2019 hứa hẹn đem lại ấn tượng sâu sắc đối với du khách thập phương về chiêm bái, đồng thời góp phần quan trọng vào việc giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa quý báu của dân tộc.

Hồng Hạnh