Nghệ nhân nhân dân Phạm Văn Nhiêu năm nay đã bước sang tuổi 80. Ông đã có hơn 60 năm gắn bó với nghề chạm bạc. Trong thời đại công nghiệp 4.0 với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ song nghệ nhân này vẫn miệt mài với những kĩ thuật truyền thống của cha ông.

Các sản phẩm ở đây hoàn toàn được làm thủ công từ khâu pha chế nguyên liệu đến tạo hình, dát phẳng và chạm trổ. Dưới bàn tay tài hoa của người thợ lành nghề, sản phẩm làm ra có dáng thanh thoát, chạm trổ tinh xảo, đường ve nét chuốt chuẩn mực đến từng chi tiết nhỏ. Đây cũng chính là thế mạnh tạo ra sự đa dạng, độc đáo trong từng sản phẩm, là yếu tố giúp nghệ nhân Phạm Văn Nhiêu giữ được những đơn hàng xuất khẩu với hàng vạn sản phẩm mỗi năm.

Nghệ nhân nhân dân Phạm Văn Nhiêu: "Gia đình làm hàng xuất khẩu, chủ yếu là sang Đài Loan từ năm 1994. Càng ngày người ta càng làm ít đi, nhu cầu ít nhưng mà chất lượng người ta yêu cầu cao, cho nên rất là khó. Thế nhưng gia đình vẫn duy trì. Có những mặt hàng không có mình họ không có hàng. Đó là một vấn đề bí quyết trong làng nghề" .

Hơn 50 năm trước nghệ nhân Phạm Văn Nhiêu là người có nhiều đóng góp trong việc xây dựng HTX chạm bạc xuất khẩu Ðồng Xâm. Những năm 1992 - 1993, HTX giải thể, ông thành lập cơ sở sản xuất, quy tụ những nghệ nhân có tay nghề cùng tham gia sản xuất với quyết tâm giữ nghề truyền thống. 

Tại xưởng sản xuất của gia đình ông Phạm Văn Nhiêu hiện có 6 thợ chính, chủ yếu là những người có tuổi nghề trên 40 năm. Mỗi người thợ ở đây đảm nhận một công đoạn và đạt đến sự điêu luyện trong nghề.

Ông Vũ Thiện, thôn Tả Phụ, xã Hồng Thái, huyện Kiến Xương: "Chúng tôi là những người thợ làm lâu năm, làm nhiều các sản phẩm mà thợ mới bây giờ nhiều khi chưa làm được. Khi ông Nhiêu mở xưởng sản xuất tại nhà thì anh em chúng tôi tập hợp về đây cùng làm nghề, cùng trao đổi kinh nghiệm trong nghề nghiệp với nhau để giữ nghề truyền thống của địa phương".

Nghề truyền thống luôn là sự kế thừa, tiếp nối từ đời này sang đời khác. Anh Phạm Văn Hội là 2 trong số 6 người con của nghệ nhân Phạm Văn Nhiêu nối nghiệp cha ông. Những kiến thức cơ bản của 4 công đoạn chạm bạc trơn, đấu, đậu, chạm rồi những bí quyết làm nghề đều được ông Nhiêu truyền dạy cho thế hệ sau. Hơn 10 năm học hỏi và rèn giũa, anh Hội cũng đã thạo nghề và là thợ trẻ nhất làm việc tại xưởng chạm bạc.

Anh Phạm Văn Hội: "Có bố là người làm nghề lâu năm thì qua bố tôi cũng học hỏi được rất nhiều trong cách làm cũng như cách lên mẫu để tạo ra sản phẩm tinh tế".

Không dừng lại ở việc truyền nghề cho con, với cương vị là Phó Chủ tịch Chi hội làng nghề Đồng Xâm, nhiều năm nay ông Phạm Văn Nhiêu cùng các nghệ nhân trong làng mở từ 3 - 4 lớp đào tạo thợ làm nghề chạm bạc cho lớp trẻ, hoặc những ai có nhu cầu ông đều tạo điều kiện cho họ đến cơ sở học nghề. 

Với những đóng góp để giữ nghề, năm 2016, ông Nhiêu vinh dự được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân nhân dân.

Thu Trang